Gesplitste aankoop - testament vruchtgebruik

Fonzie1
Topic Starter
Berichten: 23
Juridisch actief: Nee

Gesplitste aankoop - testament vruchtgebruik

#1 , 19 jul 2023 09:59

Hallo,

Even een korte situatieschets:

Vader woont feitelijk samen met een nieuwe partner (niet de moeder van zijn enige 2 kinderen).
Vader koopt een appartement om samen met zijn partner te bewonen, maar maakt gebruik van een gesplitste aankoop:
Vruchtgebruik voor de vader en naakte eigendom voor zijn 2 kinderen.
Het geld voor deze aankoop schenkt hij aan beide kinderen als voorschot op de erfenis.

Vader wordt 2 jaar later ernstig ziek en heeft wellicht niet meer lang te leven.
Vader gaat bij die diagnose wettelijk samenwonen met nieuwe partner en maakt een testament op bij de notaris.
Omwille van bepaalde redenen wilt hij zijn dochter maximaal onterven en maakt volgende testament op:
Dewelke, mij notaris, verzocht heeft zijn testament te verlijden, als volgt:
“Ik herroep uitdrukkelijk alle voorgaande testamenten of laatste wilsbeschikkingen die ik mocht gemaakt hebben.
Ik legateer aan mijn partner, XXX:
- het levenslang vruchtgebruik op onze gezinswoning (appartement inclusief garage en berging);
- de volle eigendom van de inboedel van onze gezinswoning.
Voor het overige stel ik aan als enige en algemene legataris van heel mijn nalatenschap, mijn zoon YYY
Dit met toepassing van de regels van plaatsvervulling en aanwas bij vooroverlijden.
De schenkingen in leven gedaan aan mijn dochter als voorschot op erfdeel worden allen omgezet in schenkingen vooruit en buiten deel.”

Mijn vragen hieromtrent:

1) Op welke grond kan hij zijn vruchtgebruik wegschenken via testament?
Sinds 2018 is deze wet blijkbaar veranderd en is er zoiets als wettelijk opvolgend vruchtgebruik.
Op verschillende juridische websites vind ik gelijkaardige teksten:
Het wettelijk toegekend opvolgend vruchtgebruik komt enkel toe aan de langstlevende echtgenoot (of wettelijk samenwonende partner) op voorwaarde dat deze laatste reeds gehuwd was (of reeds wettelijk samenwoonde) met de schenker op het ogenblik van de schenking én op voorwaarde dat de schenker vóór zijn overlijden geen afstand van zijn vruchtgebruik heeft gedaan.

Maar dit kan toch niet van toepassing zijn hier? Er was geen wettelijke samenwoning op het moment van de schenking/aankoop.
De vader is nooit eigenaar geweest, enkel vruchtgebruiker? Dan stopt het vruchtgebruik toch bij zijn dood?

Er moet een redenering achter zitten die ik niet kan achterhalen, want een notaris zou dit toch nooit mogen laten opnemen in een testament mocht niet dit mogelijk zijn?

Bovendien zei de vader op het moment van de aankoop dat hij de kinderen niet kan dwingen om zijn nieuwe partner in de gezinswoning te laten wonen, net omwille van deze constructie. Hij hoopte dat ze iets konden overeenkomen met haar mocht hij sterven.
Aangezien hij zelf advocaat is, zal hij ook wel op de hoogte zijn van de gevolgen van zijn constructie.

2) Er zijn schenkingen geweest aan de dochter, zowel buiten als binnen deel, die dus nu allemaal omgezet worden naar buiten deel.
Dit is toch in haar voordeel of zien we hier iets over het hoofd?

Hopelijk kan iemand hier advies geven, sowieso maken we een afspraak bij onze notaris om dit verder te bespreken.

Alvast bedankt!

bullgod
Berichten: 427
Juridisch actief: Nee

#2 , 19 jul 2023 11:00

1) speelt hier de wettelijke bescherming van de langstlevende door VG op gezinswoning?
2) een notariële schenking dient aanvaard te worden door de begunstigde. als dochter aanvaard heeft als "voorschot op erfenis", kan deze schenking dan nog "veranderd" worden naar "buiten deel" ? is "vooruit" hetzelfde als "vrij van inbreng" ?
Prietpraat is des duivels oorkussen.

Fonzie1
Topic Starter
Berichten: 23
Juridisch actief: Nee

#3 , 20 jul 2023 14:05

1) speelt hier de wettelijke bescherming van de langstlevende door VG op gezinswoning?
2) een notariële schenking dient aanvaard te worden door de begunstigde. als dochter aanvaard heeft als "voorschot op erfenis", kan deze schenking dan nog "veranderd" worden naar "buiten deel" ? is "vooruit" hetzelfde als "vrij van inbreng" ?
Voor 1) vind ik niets terug over dit specifieke geval (vruchtgebruiker van gezinswoning). Enkel voor de gezinswoning in eigendom of gehuurd zijn er duidelijk regels. Dus in principe dooft het vruchtgebruik gewoon uit bij zijn overlijden en is er geen wettelijke bescherming van de gezinswoning?

Een schenking buiten deel is toch ten voordele van de dochter, want ze krijgt haar wettelijke deel + de schenkingen die ze reeds ontvangen heeft?
Maar net daarom vinden we het vreemd dat dit zo in zijn testament staat omdat hij net zijn zoon wilt bevoordelen, wat hij hiermee niet doet.
De zoon heeft dezelfde schenkingen ontvangen (mix van voorschot op erfenis en buiten deel).

In ieder geval bedankt voor de reactie!

Reclame

wanton
Berichten: 9997
Locatie: HEIST , bij-den-berg

#4 , 20 jul 2023 14:33

De partner kan slechts het vruchtgebruik krijgen voor zover de erflater volle eigenaar was. In dit geval gaat dat dus niet. Het vruchtgebruik gaat naar de blote eigenaars. Hij heeft afstand gedaan van VG of eigenlijk nooit gehad.
Ik heb gisteren gezien , ik ken morgen!
Toet-anch-Amon

Fonzie1
Topic Starter
Berichten: 23
Juridisch actief: Nee

#5 , 20 jul 2023 14:43

De partner kan slechts het vruchtgebruik krijgen voor zover de erflater volle eigenaar was. In dit geval gaat dat dus niet. Het vruchtgebruik gaat naar de blote eigenaars. Hij heeft afstand gedaan van VG of eigenlijk nooit gehad.
Als dit inderdaad klopt, dient een notaris dan niet te controleren of er geen onwettigheden in het (authentieke) testament staan?
Of wordt er gewoon genoteerd wat de vader zegt/eist dat er in moet staan?
Er dan misschien van uit gaande dat de kinderen dit zullen aanvechten en zijn partner in die tussentijd er nog wat kan blijven wonen tot ze iets anders gevonden heeft?

wanton
Berichten: 9997
Locatie: HEIST , bij-den-berg

#6 , 20 jul 2023 19:34

Misschien heeft de notaris hem dat gezegd, maar een erflater kan zijn 'wensen' laten noteren. Idd, de kinderen kunnen -en moeten- hier bezwaar tegen laten optekenen. Zij kunnen natuurlijk wel overeen komen met de partner dat die blijft wonen , mits een bepaalde huur.
Ik heb gisteren gezien , ik ken morgen!
Toet-anch-Amon

bullgod
Berichten: 427
Juridisch actief: Nee

#7 , 21 jul 2023 09:22

1) speelt hier de wettelijke bescherming van de langstlevende door VG op gezinswoning?
2) een notariële schenking dient aanvaard te worden door de begunstigde. als dochter aanvaard heeft als "voorschot op erfenis", kan deze schenking dan nog "veranderd" worden naar "buiten deel" ? is "vooruit" hetzelfde als "vrij van inbreng" ?
Voor 1) vind ik niets terug over dit specifieke geval (vruchtgebruiker van gezinswoning). Enkel voor de gezinswoning in eigendom of gehuurd zijn er duidelijk regels. Dus in principe dooft het vruchtgebruik gewoon uit bij zijn overlijden en is er geen wettelijke bescherming van de gezinswoning?

Een schenking buiten deel is toch ten voordele van de dochter, want ze krijgt haar wettelijke deel + de schenkingen die ze reeds ontvangen heeft?
Maar net daarom vinden we het vreemd dat dit zo in zijn testament staat omdat hij net zijn zoon wilt bevoordelen, wat hij hiermee niet doet.
De zoon heeft dezelfde schenkingen ontvangen (mix van voorschot op erfenis en buiten deel).

In ieder geval bedankt voor de reactie!
ik denk dat men in een testament kan zetten wat men wil en dat de notaris hier niet mag/kan in tussenkomen.
bij een "eigenhandig" testament is er ook geen notaris die de inhoud controleert op de wettelijkheid ervan.

buiten deel lijkt mij ook in het voordeel van dochter, maar hoe weet u zo zeker dat vader zoon wou bevoordelen?
een schenking is onherroepelijk (tenzij doodsbedreigingen door begunstigde of zoiets), dus m.i. kunnen de modaliteiten van de schenking achteraf niet gewijzigd worden. het staat wel in het testament, maar zal geen uitwerking krijgen.

voorts kan vader dan wel schrijven dat zijn zoon de enige legataris wordt, maar in geval van kinderen kan dit ook al niet, volgens mij. vader kan hierbij het beschikbare deel niet overtreffen. dochter heeft hoe dan ook recht op haar reservataire deel. hoe groot dat deel is, hangt af van wanneer vader gestorven is (oude of nieuwe wetgeving) (nieuwe wetgeving 2018 ?).
Prietpraat is des duivels oorkussen.

Fonzie1
Topic Starter
Berichten: 23
Juridisch actief: Nee

#8 , 21 jul 2023 10:57

1) speelt hier de wettelijke bescherming van de langstlevende door VG op gezinswoning?
2) een notariële schenking dient aanvaard te worden door de begunstigde. als dochter aanvaard heeft als "voorschot op erfenis", kan deze schenking dan nog "veranderd" worden naar "buiten deel" ? is "vooruit" hetzelfde als "vrij van inbreng" ?
Voor 1) vind ik niets terug over dit specifieke geval (vruchtgebruiker van gezinswoning). Enkel voor de gezinswoning in eigendom of gehuurd zijn er duidelijk regels. Dus in principe dooft het vruchtgebruik gewoon uit bij zijn overlijden en is er geen wettelijke bescherming van de gezinswoning?

Een schenking buiten deel is toch ten voordele van de dochter, want ze krijgt haar wettelijke deel + de schenkingen die ze reeds ontvangen heeft?
Maar net daarom vinden we het vreemd dat dit zo in zijn testament staat omdat hij net zijn zoon wilt bevoordelen, wat hij hiermee niet doet.
De zoon heeft dezelfde schenkingen ontvangen (mix van voorschot op erfenis en buiten deel).

In ieder geval bedankt voor de reactie!
ik denk dat men in een testament kan zetten wat men wil en dat de notaris hier niet mag/kan in tussenkomen.
bij een "eigenhandig" testament is er ook geen notaris die de inhoud controleert op de wettelijkheid ervan.

buiten deel lijkt mij ook in het voordeel van dochter, maar hoe weet u zo zeker dat vader zoon wou bevoordelen?
een schenking is onherroepelijk (tenzij doodsbedreigingen door begunstigde of zoiets), dus m.i. kunnen de modaliteiten van de schenking achteraf niet gewijzigd worden. het staat wel in het testament, maar zal geen uitwerking krijgen.

voorts kan vader dan wel schrijven dat zijn zoon de enige legataris wordt, maar in geval van kinderen kan dit ook al niet, volgens mij. vader kan hierbij het beschikbare deel niet overtreffen. dochter heeft hoe dan ook recht op haar reservataire deel. hoe groot dat deel is, hangt af van wanneer vader gestorven is (oude of nieuwe wetgeving) (nieuwe wetgeving 2018 ?).
Aangezien ik lees dat een authentiek testament als voordeel heeft dat alles juridisch nagekeken is in tegenstelling tot een eigenhandig.
Maar goed, nagekeken wilt nog niet zeggen dat het ook zo genoteerd wordt dan.

Met de zoon heeft hij nog veel contact, met de dochter is alle contact verbroken. Dus logisch is het niet alleszins.

En inderdaad, maar daar gingen we van uit dat de dochter 1/4e krijgt, de zoon 1/4e en de rest gaat ook naar de zoon met uitzondering van de inboedel dan.
De vader leeft nog voor alle duidelijkheid, maar een open gesprek hierover is onmogelijk.

Fonzie1
Topic Starter
Berichten: 23
Juridisch actief: Nee

#9 , 26 jul 2023 14:55

Onze notaris bevestigt het ook: ongeldige bepaling, kan niet worden uitgevoerd.

De omzetting van de schenkingen lijkt inderdaad in haar voordeel, wellicht bedoelde hij de schenkingen van de zoon.

Terug naar “Erfrecht & Schenkingen”