Beste,
Ik heb mij laten vertellen dat de juridische term aquilliaanse aansprakelijkheid hetzelfde betekent als burgerrechterlijke aansprakelijkheid. Klopt dit?
Mvg,
Hephaistus.
-
Hephaistus
Topic Starter - Berichten: 11
Aquilliaanse aansprakelijkheid
-- Dura lex, sed lex.
- Jureca
- Juridisch actief: Ja
- Regio: België
Benieuwd naar jouw juridische opties? Jureca begeleidt jou aan de geschikte oplossing.
Klik hier om jouw situatie te beschrijven en we nemen binnen de 24 uur met jou contact op voor persoonlijke begeleiding
-
Hephaistus
Topic Starter - Berichten: 11
Bedankt voor de snelle reaktie.
Ik ga die artikelen direkt eens lezen.
Ik ga die artikelen direkt eens lezen.
-- Dura lex, sed lex.
-
Bjorn Ketels
- Berichten: 148
- Locatie: Pittem
Even een historisch kader (en een verbetering van het antwoord van Lex).
De lex Aquilia is door de tribuun Aquilius in 286 voor Christus aan het plebs voorgesteld. Dit "plebisciet" was zo belangrijk dat er ook in ons recht nog steeds sprake is van Aquiliaanse aansprakelijkheid ingeval van extracontractuele aansprakelijkheid op grond van een fout. Toen werd die lex echter in een veel beperkter aantal gevallen gebruikt (voornamelijk bij het onrechtmatig doden van andermans slaaf of andermans viervoetig vee en het onrechtmatig verbranden, breken, vernielen van slaven, viervoetig vee en andere zaken die aan een ander toebehoren).
Het toepassingsgebied van de lex Aquilia werd later door de Romeinen sterk uitgebreid. Er ontstond echter geen algemeen principe dat iemand aansprakelijk was voor schade door zijn onrechtmatig handelen toegebracht. De vorderingen moesten als het ware geval per geval bekeken worden.
Het werkingsveld werd door de praetoren nog uitgebreid en in het ius commune ging men nog verder. Het was echter pas in het Vernunftrecht dat men een algemene regel formuleerde voor de aansprakelijkheid voor onrechtmatige daad: wie door zijn schuld een ander schade toebrengt, moet deze schade vergoeden.
Ook het Burgerlijk Wetboek van 1804 ligt in die lijn. Het basisprincipe van de extracontractuele aansprakelijkheid is de fout-aansprakelijkheid. Wie door zijn schuld schade toebrengt, moet die schade vergoeden. Dit principe wordt echter uitgedrukt in twee artikelen: artikel 1382 B.W. betreft een opzettelijke daad, artikel 1383 B.W. betreft nalatigheid en onvoorzichtigheid.
De Lex Aquilia is dus niet enkel de aanprakelijkheid die voortvloeit uit onopzettelijke onrechtmatige daden maar ook deze die zijn oorsprong vindt in opzettelijke onrechtmatige daden.
Bjorn.
De lex Aquilia is door de tribuun Aquilius in 286 voor Christus aan het plebs voorgesteld. Dit "plebisciet" was zo belangrijk dat er ook in ons recht nog steeds sprake is van Aquiliaanse aansprakelijkheid ingeval van extracontractuele aansprakelijkheid op grond van een fout. Toen werd die lex echter in een veel beperkter aantal gevallen gebruikt (voornamelijk bij het onrechtmatig doden van andermans slaaf of andermans viervoetig vee en het onrechtmatig verbranden, breken, vernielen van slaven, viervoetig vee en andere zaken die aan een ander toebehoren).
Het toepassingsgebied van de lex Aquilia werd later door de Romeinen sterk uitgebreid. Er ontstond echter geen algemeen principe dat iemand aansprakelijk was voor schade door zijn onrechtmatig handelen toegebracht. De vorderingen moesten als het ware geval per geval bekeken worden.
Het werkingsveld werd door de praetoren nog uitgebreid en in het ius commune ging men nog verder. Het was echter pas in het Vernunftrecht dat men een algemene regel formuleerde voor de aansprakelijkheid voor onrechtmatige daad: wie door zijn schuld een ander schade toebrengt, moet deze schade vergoeden.
Ook het Burgerlijk Wetboek van 1804 ligt in die lijn. Het basisprincipe van de extracontractuele aansprakelijkheid is de fout-aansprakelijkheid. Wie door zijn schuld schade toebrengt, moet die schade vergoeden. Dit principe wordt echter uitgedrukt in twee artikelen: artikel 1382 B.W. betreft een opzettelijke daad, artikel 1383 B.W. betreft nalatigheid en onvoorzichtigheid.
De Lex Aquilia is dus niet enkel de aanprakelijkheid die voortvloeit uit onopzettelijke onrechtmatige daden maar ook deze die zijn oorsprong vindt in opzettelijke onrechtmatige daden.
Bjorn.
[b]"[i]Cedant arma togae, concedat laurea linguae[/i]", Marcus Tullius CICERO, De Officiis 1, 22, 77.
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
-
Hephaistus
Topic Starter - Berichten: 11
Geachte heer Ketels,
Bedankt voor het uitgebreide antwoord op mijn vraag.
Het is inderdaad belangrijk te nuanceren dat een onrechtmatige daad opzettelijk of onopzettelijk kan zijn.
Maar het woord onopzettelijk komt raar bij mij over.
Iedere normale mens weet dat zijn handelen een gevolg heeft: gooi je een brandende lucifer op een houtstapel dan ontstaat er vuur. Je kan dit opzettelijk doen om schade aan te richten.
Maar, stel je nu de volgende theoretische situatie voor:
Een persoon vernielt de omheining van een boer zijn weide.
De dader vernielde de omheining omdat deze volgens hem op een deel van zijn grond liep. Zijn doel was enkel om de omheining te vernielen en daarmee te protesteren tegen het stelen van zijn grond.
Een logisch denkend persoon kan op voorhand tot de conclusie komen dat zijn handelen, het vernielen van de omheining, kan leiden tot een situatie die uit de hand kan of zal lopen. Het vee dat op de weide liep kan nu ongestoord de openbare weg op gaan, dit kan leiden tot een verkeersongeval.
Dit brengt mij tot de volgende vragen:
Bedankt voor het uitgebreide antwoord op mijn vraag.
Het is inderdaad belangrijk te nuanceren dat een onrechtmatige daad opzettelijk of onopzettelijk kan zijn.
Maar het woord onopzettelijk komt raar bij mij over.
Iedere normale mens weet dat zijn handelen een gevolg heeft: gooi je een brandende lucifer op een houtstapel dan ontstaat er vuur. Je kan dit opzettelijk doen om schade aan te richten.
Maar, stel je nu de volgende theoretische situatie voor:
Een persoon vernielt de omheining van een boer zijn weide.
De dader vernielde de omheining omdat deze volgens hem op een deel van zijn grond liep. Zijn doel was enkel om de omheining te vernielen en daarmee te protesteren tegen het stelen van zijn grond.
Een logisch denkend persoon kan op voorhand tot de conclusie komen dat zijn handelen, het vernielen van de omheining, kan leiden tot een situatie die uit de hand kan of zal lopen. Het vee dat op de weide liep kan nu ongestoord de openbare weg op gaan, dit kan leiden tot een verkeersongeval.
Dit brengt mij tot de volgende vragen:
- Kan men nog spreken over een onopzettelijke onrechtmatige daad als de dader in kwestie weet wat de mogelijke gevolgen van zijn daad zijn?
Bestaat er een definitie van opzettelijk en onopzettelijk of bepaalt de rechter dit ?
-- Dura lex, sed lex.
Dit verschil is belangrijk voor de strafrechtelijke beoordeling.Bestaat er een definitie van opzettelijk en onopzettelijk of bepaalt de rechter dit ?
Wanneer het gaat om een burgerlijke vordering in betaling van schadevergoeding lijkt dit verschil mij niet relevant te zijn en moet de rechter er zich niet over uitspreken.
scorpioen
-
Bjorn Ketels
- Berichten: 148
- Locatie: Pittem
Naar het huidige burgerlijk aansprakelijkheidsrecht maakt het inderdaad niet uit of de schade veroorzaakt is door een opzettelijke gedraging (of een "privaatrechtelijk delict") dan wel door een gebrek aan voorzorg of een nalatigheid ("quasi-delict"). In beide gevallen bestaat er een vergoedingsplicht indien de fout en de schade in causaal verband staan met elkaar. Wie door zijn (opzettelijke dan wel onopzettelijke) fout schade veroorzaakt, is verplicht deze te herstellen.
De begrippen "opzettelijk" en "onopzettelijk" moeten wellicht overeenkomstig hun algemene betekenis ge?nterpreteerd worden. Zo besliste het Hof van Cassatie in een arrest van 26 oktober 1996 dat het gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg in de zin van artikelen 418 en volgende van het Strafwetboek overeenstemt met de nalatigheid of onvoorzichtigheid in de zin van artikel 1383 van het Burgerlijk Wetboek (Cass. 26 oktober 1990, Arr. Cass. 1990-91, 244).
U vraagt zich af of men nog kan spreken over een onopzettelijke onrechtmatige daad als de dader in kwestie weet wat de mogelijke gevolgen van zijn daad zijn. Mijns inziens wel. Uit de rechtspraak van het Hof van Cassatie (die daaromtrent onder meer verwijst naar artikel 1383 B.W.) volgt dat de beslissing waarbij de rechter de beklaagde schuldig verklaart aan onopzettelijk doden naar recht verantwoord is wanneer hij beslist dat het overlijden het gevolg is van de onvoorzichtigheid van de beklaagde, aangezien onder de gegeven feitelijke omstandigheden van de zaak schade kon worden voorzien, ook al kon de beklaagde niet voorzien wie uiteindelijk schade zou lijden (Cass. 8 augustus 1990, Arr. Cass. 1989-90, 1421). De voorzienbaarheid van de schade, heeft mijns inziens niet te maken met het onopzettelijk dan wel opzettelijk karakter van de gedraging. Het voorbeeldje dat U aanhaalt, zal naar mijn mening als een opzettelijke onrechtmatige daad gekwalificeerd kunnen worden waarbij de betrokkene aansprakelijk zal zijn voor alle schade die in causaal verband staat met zijn handelen. Misschien kan hier zelfs vervolgd worden voor de strafrechter want artikel 536 van het Strafwetboek bepaalt dat hij die kwaadwillig omheiningen voor het vee stukbreekt of onbruikbaar maakt, gestraft wordt met gevangenisstraf van een maand tot twee jaar en met geldboete van zesentwintig frank tot tweehonderd frank.
In beginsel heeft noch in het strafrecht, noch in het burgerlijk aansprakelijkheidsrecht de reden waarom de handeling gesteld wordt enige invloed. Bijgevolg zou in casu wel degelijk een procedure mogelijk zijn met het oog op het verhalen van de volledige schade. In het door U geschetste geval kan er misschien wel sprake zijn van een gedeelde aansprakelijkheid. Volgens artikel 1385 B.W. is de eigenaar van een dier immers aansprakelijk voor de schade die door het dier is veroorzaakt, hetzij het onder zijn bewaring stond, dan wel verdwaald of ontsnapt was. Luidens de rechtspraak gaat het daarbij om een niet-weerlegbaar vermoeden van fout in hoofde van de eigenaar. Eens vastgelegd dat de gedraging van het dier schade heeft veroorzaakt, is de eigenaar ervan aansprakelijk. De enige mogelijkheid om aan aansprakelijkheid te ontsnappen is dus aan te tonen dat de schade niet veroorzaakt is door een dier of dat men er niet de eigenaar van is. Soms wordt evenwel de bevrijding van de eigenaar aanvaard indien de gedraging te verklaren is door een vreemde oorzaak.
Men merkt in de rechtsleer trouwens op dat het onderscheid tussen artikel 1382 en 1383 aan het verdwijnen is. Volgens sommigen was dit een reeds in 1804 voorspelbare ontwikkeling en worden de twee artikelen meer en meer in ??n adem genoemd...
Bjorn.
De begrippen "opzettelijk" en "onopzettelijk" moeten wellicht overeenkomstig hun algemene betekenis ge?nterpreteerd worden. Zo besliste het Hof van Cassatie in een arrest van 26 oktober 1996 dat het gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg in de zin van artikelen 418 en volgende van het Strafwetboek overeenstemt met de nalatigheid of onvoorzichtigheid in de zin van artikel 1383 van het Burgerlijk Wetboek (Cass. 26 oktober 1990, Arr. Cass. 1990-91, 244).
U vraagt zich af of men nog kan spreken over een onopzettelijke onrechtmatige daad als de dader in kwestie weet wat de mogelijke gevolgen van zijn daad zijn. Mijns inziens wel. Uit de rechtspraak van het Hof van Cassatie (die daaromtrent onder meer verwijst naar artikel 1383 B.W.) volgt dat de beslissing waarbij de rechter de beklaagde schuldig verklaart aan onopzettelijk doden naar recht verantwoord is wanneer hij beslist dat het overlijden het gevolg is van de onvoorzichtigheid van de beklaagde, aangezien onder de gegeven feitelijke omstandigheden van de zaak schade kon worden voorzien, ook al kon de beklaagde niet voorzien wie uiteindelijk schade zou lijden (Cass. 8 augustus 1990, Arr. Cass. 1989-90, 1421). De voorzienbaarheid van de schade, heeft mijns inziens niet te maken met het onopzettelijk dan wel opzettelijk karakter van de gedraging. Het voorbeeldje dat U aanhaalt, zal naar mijn mening als een opzettelijke onrechtmatige daad gekwalificeerd kunnen worden waarbij de betrokkene aansprakelijk zal zijn voor alle schade die in causaal verband staat met zijn handelen. Misschien kan hier zelfs vervolgd worden voor de strafrechter want artikel 536 van het Strafwetboek bepaalt dat hij die kwaadwillig omheiningen voor het vee stukbreekt of onbruikbaar maakt, gestraft wordt met gevangenisstraf van een maand tot twee jaar en met geldboete van zesentwintig frank tot tweehonderd frank.
In beginsel heeft noch in het strafrecht, noch in het burgerlijk aansprakelijkheidsrecht de reden waarom de handeling gesteld wordt enige invloed. Bijgevolg zou in casu wel degelijk een procedure mogelijk zijn met het oog op het verhalen van de volledige schade. In het door U geschetste geval kan er misschien wel sprake zijn van een gedeelde aansprakelijkheid. Volgens artikel 1385 B.W. is de eigenaar van een dier immers aansprakelijk voor de schade die door het dier is veroorzaakt, hetzij het onder zijn bewaring stond, dan wel verdwaald of ontsnapt was. Luidens de rechtspraak gaat het daarbij om een niet-weerlegbaar vermoeden van fout in hoofde van de eigenaar. Eens vastgelegd dat de gedraging van het dier schade heeft veroorzaakt, is de eigenaar ervan aansprakelijk. De enige mogelijkheid om aan aansprakelijkheid te ontsnappen is dus aan te tonen dat de schade niet veroorzaakt is door een dier of dat men er niet de eigenaar van is. Soms wordt evenwel de bevrijding van de eigenaar aanvaard indien de gedraging te verklaren is door een vreemde oorzaak.
Men merkt in de rechtsleer trouwens op dat het onderscheid tussen artikel 1382 en 1383 aan het verdwijnen is. Volgens sommigen was dit een reeds in 1804 voorspelbare ontwikkeling en worden de twee artikelen meer en meer in ??n adem genoemd...
Bjorn.
[b]"[i]Cedant arma togae, concedat laurea linguae[/i]", Marcus Tullius CICERO, De Officiis 1, 22, 77.
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
Je zal als koe maar op een blauwe maandag staan te grazen, terwijl de buren je maaltijd komen verstoren. T?leven van een koe?t?is niet meer wat het ooit was!
Een logisch denkend persoon kan op voorhand tot de conclusie komen dat zijn handelen, het vernielen van de omheining, kan leiden tot een situatie die uit de hand kan of zal lopen. Het vee dat op de weide liep kan nu ongestoord de openbare weg op gaan, dit kan leiden tot een verkeersongeval.
-
Bjorn Ketels
- Berichten: 148
- Locatie: Pittem
Je bent nergens meer op je gemakJe zal als koe maar op een blauwe maandag staan te grazen, terwijl de buren je maaltijd komen verstoren. T?leven van een koe?t?is niet meer wat het ooit was!
.[b]"[i]Cedant arma togae, concedat laurea linguae[/i]", Marcus Tullius CICERO, De Officiis 1, 22, 77.
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
Zo is dat.Je bent nergens meer op je gemak
http://www.standaard.be/Artikel/Detail. ... 042006_015
(af en toe een vrolijke noot moet kunnen)
-
Bjorn Ketels
- Berichten: 148
- Locatie: Pittem
't Is alsof de Duivel ermee speelt 
[b]"[i]Cedant arma togae, concedat laurea linguae[/i]", Marcus Tullius CICERO, De Officiis 1, 22, 77.
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
-
Hephaistus
Topic Starter - Berichten: 11
Goedendag,
Ik merk dat Bjorn en Lex blijkbaar een goed gevoel voor humor hebben.
Het ontbreekt me nu even aan tijd om alle reacties op mijn post te lezen. Zodra ik ze gelezen heb zal ik terug een antwoord/vraag posten.
Ik zo zeggen, doe zo voort ge zijt koe bezig.
Ik merk dat Bjorn en Lex blijkbaar een goed gevoel voor humor hebben.
Het ontbreekt me nu even aan tijd om alle reacties op mijn post te lezen. Zodra ik ze gelezen heb zal ik terug een antwoord/vraag posten.
Ik zo zeggen, doe zo voort ge zijt koe bezig.
-- Dura lex, sed lex.
-
Hephaistus
Topic Starter - Berichten: 11
Ik probeer even samen te vatten wat ik tot nu toe geleerd heb
De Lex Aquilia is niet enkel de aanprakelijkheid die voortvloeit uit onopzettelijke onrechtmatige daden maar ook deze die zijn oorsprong vindt in opzettelijke onrechtmatige daden.
Naar het huidige burgerlijk aansprakelijkheidsrecht maakt het niet uit of de schade veroorzaakt is door een opzettelijke gedraging (of een "privaatrechtelijk delict") dan wel door een gebrek aan voorzorg of een nalatigheid ("quasi-delict"). In beide gevallen bestaat er een vergoedingsplicht indien de fout en de schade in causaal verband staan met elkaar. Wie door zijn (opzettelijke dan wel onopzettelijke) fout schade veroorzaakt, is verplicht deze te herstellen.
Dit principe wordt uitgedrukt in twee artikelen: artikel 1382 B.W. betreft een opzettelijke daad, artikel 1383 B.W. betreft nalatigheid en onvoorzichtigheid. Hier valt bij op te merken dat het Hof van Cassatie in een arrest van 26 oktober 1996 besliste dat het gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg in de zin van artikelen 418 en volgende van het Strafwetboek overeenstemt met de nalatigheid of onvoorzichtigheid in de zin van artikel 1383 van het Burgerlijk Wetboek (Cass. 26 oktober 1990, Arr. Cass. 1990-91, 244)
Men merkt in de rechtsleer op dat het onderscheid tussen artikel 1382 B.W. en 1383 B.W. aan het verdwijnen is. In beginsel heeft noch in het strafrecht, noch in het burgerlijk aansprakelijkheidsrecht de reden waarom de handeling gesteld wordt enige invloed.
Ik hoop dat ik juist ben met deze samenvatting.
De Lex Aquilia is niet enkel de aanprakelijkheid die voortvloeit uit onopzettelijke onrechtmatige daden maar ook deze die zijn oorsprong vindt in opzettelijke onrechtmatige daden.
Naar het huidige burgerlijk aansprakelijkheidsrecht maakt het niet uit of de schade veroorzaakt is door een opzettelijke gedraging (of een "privaatrechtelijk delict") dan wel door een gebrek aan voorzorg of een nalatigheid ("quasi-delict"). In beide gevallen bestaat er een vergoedingsplicht indien de fout en de schade in causaal verband staan met elkaar. Wie door zijn (opzettelijke dan wel onopzettelijke) fout schade veroorzaakt, is verplicht deze te herstellen.
Dit principe wordt uitgedrukt in twee artikelen: artikel 1382 B.W. betreft een opzettelijke daad, artikel 1383 B.W. betreft nalatigheid en onvoorzichtigheid. Hier valt bij op te merken dat het Hof van Cassatie in een arrest van 26 oktober 1996 besliste dat het gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg in de zin van artikelen 418 en volgende van het Strafwetboek overeenstemt met de nalatigheid of onvoorzichtigheid in de zin van artikel 1383 van het Burgerlijk Wetboek (Cass. 26 oktober 1990, Arr. Cass. 1990-91, 244)
Men merkt in de rechtsleer op dat het onderscheid tussen artikel 1382 B.W. en 1383 B.W. aan het verdwijnen is. In beginsel heeft noch in het strafrecht, noch in het burgerlijk aansprakelijkheidsrecht de reden waarom de handeling gesteld wordt enige invloed.
Ik hoop dat ik juist ben met deze samenvatting.
-- Dura lex, sed lex.
-
Bjorn Ketels
- Berichten: 148
- Locatie: Pittem
Dat is naar mijn mening een correcte samenvatting.
Ik wil wel opmerken dat de zin "In beginsel heeft noch in het strafrecht, noch in het burgerlijk aansprakelijkheidsrecht de reden waarom de handeling gesteld wordt enige invloed" niet zo ge?nterpreteerd mag worden dat het niet van belang zou zijn te weten met welke opzetvorm de gedraging gesteld wordt. Zeker in het strafrecht zijn de meeste handelingen slechts strafbaar indien zij opzettelijk zijn begaan. Voornoemde zin betekent dus louter dat men met de geestesgesteldheid van de "dader" in principe geen rekening houdt. Zo maakt het in Uw voorbeeld over de boer geen verschil of deze de omheining beschadigt om een "statement" te maken, dan wel puur uit vernielzucht.
Bjorn.
Ik wil wel opmerken dat de zin "In beginsel heeft noch in het strafrecht, noch in het burgerlijk aansprakelijkheidsrecht de reden waarom de handeling gesteld wordt enige invloed" niet zo ge?nterpreteerd mag worden dat het niet van belang zou zijn te weten met welke opzetvorm de gedraging gesteld wordt. Zeker in het strafrecht zijn de meeste handelingen slechts strafbaar indien zij opzettelijk zijn begaan. Voornoemde zin betekent dus louter dat men met de geestesgesteldheid van de "dader" in principe geen rekening houdt. Zo maakt het in Uw voorbeeld over de boer geen verschil of deze de omheining beschadigt om een "statement" te maken, dan wel puur uit vernielzucht.
Bjorn.
[b]"[i]Cedant arma togae, concedat laurea linguae[/i]", Marcus Tullius CICERO, De Officiis 1, 22, 77.
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]
Ik vraag me af of men zich geldig kan onttrekken aan zijn aansprakelijkheid door bijvoorbeeld een bericht genre : "het bestuur is niet verantwoordelijk voor gebeurlijke ongevallen" of door het laten ondertekenen van een deelnemer aan een attractie (bijvoorbeeld een ballonvaart) van een zogenaamde "waiver" die de inrichters, begeleiders, moniteurs, enz.. ontslaan van elke aansprakelijkheid en/of waarbij de deelnemer afziet van elke actie tegen deze personen?