verdeling van het passief in een nalatenschap

[marc belmans]

Kan de LangstLevende ( LLE : in dit geval de man ) die gehuwd was onder het wettelijk huwelijksstelsel met uitbreiding met een keuzebeding ook bepalen dat hij alle schulden maw het passief gedeelte van eerstoverledene ( de vrouw ) samen het het roerend erfdeel op zichtrekeningen en spaarrekeningen volledig naar hemzelf "toekomt" ?

Het passief gedeelte bestaat uit: het totaal van begrafeniskosten EN een resterende hypothecaire aflossing van een 2de woning die in gemeenschap is aangekocht.

Weet ook dat er nog 3 kinderen zijn die erfgenaam zijn.

Reden hiervoor zijn :
1 / in de praktijk wordt dit zo uitgevoerd. Alle cash middelen heeft de LLV naar zichzelf laten toekomen en hij zal begrafeniskosten en ook hypothecaire lening verder afbetalen.

2 / Deze keuze geeft ook de grootste fiscale optimalisatie: de eerste 50.000,- euro is vrijgesteld van successie rechten voor de LLE maar het gedeelte erboven wordt belast aan 9 %.
Door de schulden 100 % ten laste van LLE te nemen wordt de totale korf roerend erdeel voor LLE verminderd. En het erfdeel voor de kinderen viel al vlot binnen de grens van 3 % erfbelasting tot schijf van 50.000,- euro per kind.

Wat zegt de successie wet hierover ? En hoe verloopt het in de praktijk ?

[Gaby P]

Mijn antwoord gaat enkel over de fiscale berekening voor een overlijden waarvoor het Vlaamse gewest bevoegd is.

Ik neem aan dat het keuzebeding gaat over de verdeling van het gemeenschappelijk vermogen (verder "GV") en niet over vooruitmakingen uit dat vermogen.

Begrafeniskosten zijn geen passief van het GV. Ze komen maar in de berekening bij de nalatenschap, dus als het GV al vereffend (= wegwerken van het passief van het GV) en verdeeld is.

In het GV bestaat er geen specifiek passief. Alle passief van het GV is hetzelfde en wordt opgeteld. Het wordt dan omgedeeld over de categorieën roerend, onroerend en gezinswoning en van elke cat. afgetrokken.

De keuze door de LLE over de verdeling van het GV gebeurt dus na de aanrekening van het passief (anders moet men een keuzebeding over vooruitmakingen hebben in het huwelijkscontract).

Als de LLE de volledige begrafenis wil betalen, betaalt hij wellicht te veel. Aangezien de kinderen hier onroerend erven zullen ze moeten bijdragen in de begrafeniskosten. Fiscaal zal dat afgetrokken worden van hun erfdeel. Het is niet omdat kinderen geen roerend erven, dat ze niet zouden moeten meebetalen in het passief van de nalatenschap (begrafenis en eventuele andere eigen schulden; dat laatste is eerder zeldzaam).

Als de LLE ook de volledige hyp. lening wil afbetalen, betaalt hij ook te veel. Een deel van dat goed komt bij de kinderen die moeten bijdragen.

-----------

Is er een gezinswoning ?
Is er een testament gemaakt om de gezinswoning volledig aan de LLE te geven?
(omdat u spreekt over grootste fiscale optimalisatie)

Het is inderdaad aangewezen om die vrijstelling van 50.000 na te streven. Wel opletten: wat de LLE niet kiest gaat naar de nalatenschap. Daar krijgt de LLE meestal het vruchtgebruik op. Zo wordt er soms gekozen om 50.000 te nemen uit het GV, maar komt er dan toch nog x% bij uit de nalatenschap en betaalt men dan toch 9% op een deel.

Het roerend deel uit het GV proberen verlagen door de LLE alle schulden van het GV toe te kennen werkt fiscaal gezien niet. De LLE méér nalatenschapspassief laten betalen werkt fiscaal ook niet.

------------

Fiscale optimalisatie betekent ook dat u al nadenkt over het overlijden van de LLE.
Wil hij later roerend schenken?
Is het de bedoeling om snel een onroerend goed te verkopen of juist niet?

[marc belmans]

Beste Gaby P.

Met dank voor uw reactie en ik besluit hieruit :

1 / Dat het passief gemeenschappelijk vermogen door Vlabel in de fiscale berekeningen pro-rata over het roerend gemeenschappelijk vermogen EN over het onroerend vermogen wordt verdeeld.

2 / De praktische keuze die LLE heeft gemaakt om zelf de hypothecaire lening verder af te lossen en om alle begrafeniskosten te betalen, kan niet zo opgenomen worden in de berekening van de erfenisbelasting.

PS 1 Is er op internet een berekeningsprogramma te vinden ? Waar men ook de keuzes gemaakt met een keuzebeding kan invullen en dan een berekening van de successie rechten kan simuleren ? Dit bv om te evalueren waar men zou kunnen optimiseren en ook om vooraf te weten hoeveel de successie kosten kunnen bedragen.

PS 2 Er is inderdaad een gezinswoning. En met het keuzebeding heeft LLE beslist om deze woning volledig aan hem toe te bedelen. En volgens dit is volledig vrijgesteld van successierechten.

Groeten,

[Gaby P]

Een gratis openbaar berekeningsprogramma voor Vlaamse erfbelasting dat correct werkt ken ik niet.
De meeste notariaten werken met twee betalende programma's.
De overheid stelt er geen ter beschikking.

------------

Bij een berekening voor een LLE zijn er drie categorieën: roerend, onroerend en gezinswoning.
Het gemeenschapspassief wordt omgedeeld pro rata over die drie categorieën.

Er is optimalisatie mogelijk, maar alles hangt af van het huwelijkscontract (verder HC).
Ik wil gerust meedenken met u, maar bakent u dan eerst eens het terrein af?
Er is dus een gezinswoning, ander onroerend goed en roerende goederen.
Er zijn gemeenschappelijke kinderen.

Welke keuzebedingen staan er in het HC:
- één over vooruitmakingen ?
- zonder twijfel één over de verdeling?
Wat zijn de mogelijke keuzes?

Is er een Gifte tussen Echtgenoten?
Is er een testament?
Is er iemand van de erfgenamen zwaar gehandicapt?
------------

Als de LLE al het roerend neemt en de gezinswoning (GW) volledig, dan moeten we eerder spreken van de-optimaliseren.
Stel een GW van 300.000, ander onroerend van 100.000 en roerend van 200.000.
Ideaal is iedereen in alle categorieën onder de 50.000 krijgen. Allemaal goed en wel dat de GW vrijgesteld is voor de LLE, maar als die de GW volledig neemt en volgende week overlijdt, betalen de kinderen wel op het volledige huis.

Daarom: hoe oud is de LLE? Hoe lang zal die nog in de GW willen/kunnen wonen?

------------

Als de LLE alles kiest, wordt hij als enige belast op:
3% op 50.000 onroerend (de 1/2 van 100.000
9% op 50.000 roerend (de eerste 50.000 is vrij) (de 1/2 van 200.000)
(de GW is vrij)
Totaal: 6.000 SR

Maar misschien kunt u eerst de bedragen wat concreter maken.

[marc belmans]

Beste Gaby,

Ter informatie om mijn situatie beter te kunnen inschatten. Ik denk ( en ik voel ) dat ik nog een "jonge weduwnaar" ben met mijn 61,5 jaren.

Daarom dat ik op basis van het keuzebeding de eigen woning volledig in mijn bezit gehouden heb. En van de 2de woning zal het erfdeel in Naakte Eigendom naar de 3 kinderen overgaan.

Van het roerend erfdeel heb ik een opsplitsing gemaakt tussen :
1 / cash : gelden op Spaarrekeningen en zichtrekeningen. Deze worden volledig toebedeeld aan LLV
2 / EN effecten en aandelen.
En het erfdeel hiervan gaat in Naakte eigendom naar de kinderen en VG komt naar LangstLeVende.

Bovenstaande verdeling ook om het praktisch uitvoerbaar te houden.
Het belastingstechnisch / financieel optimale zou geweest zijn : ook te kiezen om uit het erfdeel tot max 50.000,- euro netto naar LLV toe te wijzen en het resterend roerend erfdeel naar de kinderen te laten gaan. Ik weet niet of dit zo omschreven kan worden in aangifte van nalatenschap en of Vlabel hiermee akkoord kan gaan ? Moeilijkheid hierbij is dat het resterend erfdeel weer opgesplitst wordt in VG en NE. En het VG gedeelte komt bij de 50.000,- euro die in handen van LLV zit.

Nog bedenkingen, aandachtspunten of eventuele tips ?

met mijn vriendelije groeten,