Het vervolg ...
Zou de minister nog steeds brieven versturen met standaard antwoorden dat ze niet kan/mag tussenkomen in gerechtelijke procedures?
bron:
http://www.politics.be/nieuws/4973/
'Rechter met een mening' monddood gemaakt (update)
ANTWERPEN
De soap rond de Antwerpse strafrechter Walter De Smedt kent nu toch een voorlopig einde. Of is in een stroomversnelling terecht gekomen: de controversiële 'rechter met een mening' is door zijn korpschef op een zijspoor gezet. Hij mag in de toekomst alleen nog twee EOT-zittingen (echtscheiding met onderlinge toestemming) per week voorzitten. Die zittingen zijn theoretisch wel openbaar, maar vinden plaats in de beraadslagingskamer van de rechter. En die laatste mag er maar één vraag stellen: "Volharden partijen in hun wil om te scheiden?" De Smedt zelf is blijkbaar al op de hoogte, maar weigert elk commentaar. Misschien toch tijd voor een nieuwe carrière? In de politiek? Hallo, met Jean-Marie?
De persrechter was onbereikbaar voor commentaar. Een bevestiging hadden we niet nodig. Intussen heeft afscheidnemend rechtbankvoorzitter Ivo Moyersoen, de korpschef van De Smedt dus, zelf gereageerd: "Mijn beslissing is een louter interne herschikking binnen de rechtbankorganisatie, met het oog op een betere functionering", heet het.
Geen lek in Boechout
Moyersoen betwist ook met klem de bewering dat zijn beschikking zou zijn ingefluisterd door Justitieminister Stefaan De Clerck (CD&V): "Niet alleen kan zulks wettelijk niet, maar wie mij kent gelooft dat nooit". Moyersoen is ervan overtuigd dat het lek in Boechout zit. Hier vergist de man zich: het nieuws is tegelijk in Brussel én in het Vlinderpaleis vertrokken. En De Smedt had vandaag geen zitting. Morgen wél: hij moet dan nog enkele vonnissen uitspreken als afscheid van zijn derde correctionele kamer. Daar zal (letterlijk) veel volk naar komen kijken, vreest de REA-voorzitter.
Vorige week schreef Gazet van Antwerpen wat al enige tijd in de wandelgangen gefluisterd werd: 1° de Boechoutse rechter heeft contacten met Lijst Dedecker voor een politieke carrière in het federale parlement (zodat het martelaarschap van een tuchtsanctie hem niet eens zo slecht zou uitkomen), én 2° Justitieminister Stefaan De Clerck had aan de Antwerpse procureur-generaal de opdracht gegeven om een sanctie uit te werken voor De Smedt.
Het is niet duidelijk of dat laatste is gebeurd. Een rechter kan immers niet gesanctioneerd worden voor de inhoud van zijn vonnis. Daar dient het beroep voor. Het was al erg genoeg dat een collega-rechter én de minister daar in deze zaak kritiek op leverden. Alleen wanneer er sprake is van een misdrijf kan er een gerechtelijk onderzoek worden opgestart. "Geen probleem. Dan maken we er 'intellectuele valsheid' van", zegden bronnen in de coulissen van Justitie. "En dat is wél straf- en dus vervolgbaar".
De onverbeterlijke querulant
Toen De Smedt twee weken geleden een 'politiek signaal' gaf door een notoir drugsdealer vrij te spreken omdat die van zijn vorige straf - volgens de betrokkene - nog geen dag had uitgezeten, reageerden zowel zijn korpsoverste als de minister opvallend bitsig. De eerste distantieerde zich via de persrechter uitdrukkelijk van het vonnis van hun collega - een nooit geziene reactie is dat - en de tweede reageerde via een hooggeplaatste medewerker al even scherp: "Schandalig gewoon", heette het. "In plaats van de straffeloosheid tegen te gaan versterkt hij ze met dit vonnis". Kritiek op de inhoud van een vonnis van binnenuit én door de uitvoerende macht. Moet dat kunnen of is dat het einde van de democratie?
Criminoloog en voormalig adviseur van Verhofstadt Brice De Ruyver spande echter de kroon door de man in plaats van de bal te spelen: hij noemde De Smedt "een onverbeterlijke querulant die voortdurend het conflict opzoekt. Uit egotripperij. Ook in deze zaak waren de media gewaarschuwd". Dat laatste klopt trouwens niet: alle journalisten waren op dat ogenblik samen met het hof op plaatsbezoek in de Zillion. Het was een advocaat die toevallig op de zitting aanwezig was die ons de tip gaf om een bepaald vonnis te gaan inkijken.
Juridische creativiteit
De rechter wordt dus verweten dat hij politieke statements in zijn vonnissen smokkelt. Daaruit zou trouwens de intellectuele valsheid bestaan: de inhoud van zijn vonnissen dient een andere doel dan recht spreken. Maar is niet elk vonnis een politieke uitspraak? Wanneer een rechter een straf oplegt omdat een inbrekersbende "verantwoordelijk is voor het onveiligheidsgevoel" in een bepaalde wijk, of een drugsbende "de volksgezondheid in gevaar brengt", houdt dat niet tegelijk een boodschap in naar het beleid toe? En wanneer het parket plots 37 maanden cel of 'drie jaar plus één dag' gaat vorderen (wat al enkele keren ook uitgesproken werd), is dat dan geen politiek statement?
Het gewraakte vonnis is trouwens een sterk staaltje van juridische creativiteit: het is een originele toepassing van het juridische begrip van de provocatietheorie op een nieuw crimineel feit. Er staan geen persoonlijke verwijten in aan het adres van politici, ministers of van het parlement. Wanneer het slachtoffer een fataal afgelopen steekpartij heeft uitgelokt, dan leidt dat tot strafvermindering; bij politionele uitlokking tot de vrijspraak. Hier verruimt de rechter dit laatste begrip tot uitlokking door een laks beleid van straffeloosheid: door de dader niet op te sluiten heeft hij de indruk dat wat hij heeft uitgespookt niet erg is en sowieso niet wordt bestraft, én hij krijgt de gelegenheid om te recidiveren.
Senator in 2011 ipv Vlaams parlementair in 2009?
LDD dan. Zowel Jean-Marie Dedecker als De Smedt zelf bevestigden vorige week al dat er contacten zijn geweest. "Ik ken De Smedt van vroeger. Hij is een liberaal en hij is welkom bij ons", zegde Dedecker. En De Smedt bevestigde off the record dat hij gevraagd is. "Maar ik heb neen gezegd". Aan zijn collega's voegde hij er grappend aan toe: "Blijkbaar kennen ze me niet zo goed bij LDD. Een Belgicist tot in de kist als mij vragen ze om de bevolking te vertegenwoordigen in het Vlaamse parlement". Wellicht ging het dus daarom plots over een plaatsje op de kandidatenlijst voor de verkiezingen van het federale parlement in 2011.
Intussen kregen we één en ander bevestigd bij LDD: "Wij steunen voor tweehonderd procent Walter De Smedt in zijn noodkreet. In plaats van de straffeloosheid aan te pakken schieten ze op de boodschapper. En wat zijn beweerde politieke ambities betreft kan ik bevestigen dat er begin dit jaar inderdaad contacten geweest voor een plaats op de lijst van het Vlaamse parlement. Dat is geweten. Meer kan ik daarover niet kwijt", zegt Rob Van de Velde, de parlementaire dossiervreter van LDD.
Vermoedelijk wilde De Smedt zijn carrière als magistraat (nog) niet laten vallen voor een politiek avontuur. Het is nu afwachten welke gevolgen de beslissing van zijn korpschef zal hebben voor zijn verdere carrière en kijken uit naar de federale verkiezingen van 2011. "Justitie is nog steeds een federale materie, en maakt de ervaring van De Smedt als lid van de Comités P en I van De Smedt niet een ideale kandidaat om, bijvoorbeeld, de senaatslijst aan te voeren?", proberen we nog bij Van de Velde. "Maar je weet toch dat wij nooit vooraf beloften doen aan wie ons uit vrije wil vervoegen wil", is het antwoord.
TER HERINNERING (PagiA dd° 04/06/2009):
De Smedt heeft nooit een blad voor de mond genomen. Wat dat betreft past hij in hetzelfde rijtje als Freddy Troch, die in zijn vonnissen evenmin verlegen zit om politieke uitspraken te doen, en als politierechter Peter Dhondt, die in een vonnis de overheid mee verantwoordelijk stelde voor dodehoekongevallen.
Luiers verversen ipv taakstraf
De Smedt nam in zijn vonnissen het prostitutiebeleid en het gedoogbeleid op het vlak van drugs op de korrel, zette een fout geklede politieman uit de rechtszaal, klaagde het tekort aan politiemensen aan door iemand niet onmiddellijk aan te houden hoewel het openbaar ministerie dat vroeg: "Dan moet die man hier vrijwillig blijven zitten tot er eens een politieman tijd heeft'", zei hij. Toen een multicultureel koppel voor hem verscheen naar aanleiding van een zaak van huiselijk geweld, vroeg het openbaar ministerie een werkstraf voor de man. Maar hij zei: "In plaats van u met een werkstraf op te zadelen, kunt u de eerste drie jaar beter de luiers van jullie baby verversen. Dat lijkt me veel zinvoller dan de hokken in de Zoo schoonmaken."
Links-liberaal
Vorig jaar kwam die vrijpostigheid De Smedt echter zuur te staan. Rechtbankvoorzitter Ivo Moyersoen legde hem een spreekverbod op, iets wat hoogst uitzonderlijk is. Aanleiding was een interview op de website van Gazet Gazet van Antwerpen, dat later verder werd uitgewerkt in de Juristenkrant. Daarin trok De Smedt ten strijde tegen de socialistische visie op justitie, kritiek uitoefende op de werkingsverslagen van de rechtbanken, pleitte voor politieke benoemingen en beweerde dat het parlement niets geleerd heeft uit de zaak-Dutroux. Die openlijke kritiek was er voor de rechtbankvoorzitter te veel aan.
De Smedt vindt dat er niets verkeerds is aan een magistraat met een overtuiging. Een magistraat mag lid zijn van een vakbond, serviceclub of politieke partij, vindt hij , zolang het maar om een democratische partij gaat. Hij heeft zelf ook nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij voor Open VLD is. Zelf noemt hij zich 'links-liberaal'. Lang dachten we dat dit een contraditio in terminis is. De Smedt geeft er echter een actuele inhoud aan.
Moslima's en keppeltjes
De Smedt komt uit Dendermonde ("Ik ben wel geboren in Temse!") en studeerde rechten aan de VUB. Hij was achtereenvolgens openbaar aanklager, strafrechter en onderzoeksrechter. Hij leidde onder meer het drugsonderzoek tegen de later veroordeelde rijkswachtadjudant Willy Van Mechelen, maar hij werd van de zaak gehaald. In 1993 maakte hij de overstap naar het Comité P, dat de politiediensten controleert, maar maakte het daar zo bont dat de werking van het Comité in het gedrang kwam.
Daarop ging hij naar het Comité I, dat toezicht houdt op de inlichtingendiensten. Hij is daarmee de enige expert die deel heeft uitgemaakt van beide comités. Pas twee jaar geleden kwam hij terug naar Antwerpen als rechter in de correctionele rechtbank.
Hij werd toen vooral bekend als de rechter die een moslima de rechtbank uit stuurde omdat ze een hoofddoek droeg en een moslim omdat hij een muts op had. Een chassidische Jood, met keppeltje, trok zelf zijn conclusies en verliet uit eigen beweging de rechtszaal.
Politieke relevantie
Na het spreekverbod dat de rechtbankvoorzitter hem oplegde, mocht De Smedt zich alleen nog via zijn vonnissen uitspreken. "Nu hij ook hiermee heel wat stof deed opwaaien en zich de woede van de minister van Justitie op de hals haalde, is de kans groot dat hem naast het spreekverbod ook nog een tuchtonderzoek boven het hoofd hangt", schreef Inge Ghijs in De Standaard.
In principe is dit laatste niet mogelijk, of de truc met de 'intellectuele valsheid' zou het moeten doen. Vreemd toch: anderen kijken dus in het hoofd van een rechter om hem een verborgen agenda toe te dichten dat er mogelijk niet is. Een rechter spreekt recht binnen een concrete maatschappij en als zijn vonnissen inderdaad enige politieke relevantie hebben en als signaal kunnen bijdragen tot een beter beleid, dan kan hij daar alleen maar trots om zijn.
Jan Heuvelmans
Bron(nen):
PagiA-archief
PagiA-nieuwsgaring
Media Services (
http://www.mediaservices.be/)