Auteursrecht grafisch ontwerp freelancer onderaanneming

[Fortuin]

TS is gevraagd door B om in onderaanneming, als freelancer, een logo voor organisatie A te ontwerpen. Organisatie A heeft het logo goedgekeurd. C heeft de prestatie aan B gefactureerd; vaak voorkomende werkwijze. C behoudt de auteursrechten over het logo, maar A mag vrij gebruik maken van dat logo, zolang er aan dat logo niets gewijzigd wordt. De fout hier is dat B de auteursrechten heeft verkocht aan A terwijl B die auteursrechten nooit heeft gehad. Je kan A dan ook niets verwijten. Hooguit zou je A op de hoogte kunnen brengen van het feit dat B die auteursrechten niet kon verkopen en toebehoren aan C. A heeft die auteursrechten niet eens nodig om het te kunnen reproduceren. Daar dient een logo nu net voor. Dat is waar de opdracht voor gegeven wordt. Het is geen kunstwerk waar postkaarten van gemaakt worden.

Ben het eens met Weo hier.

B had binnen het contract met de freelancer een clausule moeten opnemen dat de rechten overgedragen werden bij betaling (dus, eigenlijk betaling voor het werk + het auteursrecht). Eens deze dan in het bezit was van deze rechten, konden deze vervolgens aan A worden overgedragen. Een alternatief was dat B een sub licentie kon gunnen van reproductierecht, indien contract tussen B en freelancer dit voorzag, maar dat lijkt me ook niet voorzien.

Los van wat het nu is (muziek, software, design), van zodra het een auteursrechtelijk beschermd werk is, moet je dit voorzien.

[Bart 01]

Valt een logo eigenlijk wel onder auteursrechten? Ik heb geen ervaring met de juridische kant, maar auteursrechten worden fiscaal enorm vriendelijk behandeld. Ik heb redelijk wat ervaring met grafisch ontwerpers op fiscaal vlak en het loutere ontwerp van een logo in opdracht wordt bij mijn weten fiscaal als een dienst aanzien en niet als een roerend inkomen uit auteursrechten.
Nu de wet is heel flou over wat er juist onder de auteursrechten valt en middels een recente circulaire schuift de fiscus de hete aardappel door naar de wil tussen beide contracterende partijen vastgelegd in een overeenkomst. Maar in mijn persoonlijke mening valt een logo hier niet onder als je dit toetst aan de omschrijving in de fiscale wet.

Ik hoor graag de mening hierover van specialisten ter zake.

[Fortuin]

Ik heb redelijk wat ervaring met grafisch ontwerpers op fiscaal vlak en het loutere ontwerp van een logo in opdracht wordt bij mijn weten fiscaal als een dienst aanzien en niet als een roerend inkomen uit auteursrechten.

Neen, dat klopt niet. Een deel zijn auteursrechten (de cessie van de rechten) en een deel het leveren van de dienst. Wanneer je iets in opdracht maakt, dan zal het deel “prestatie” hoger liggen dan het deel auteursrechten (als je bv. een foto maakt uit eigen drijfveer, en deze vervolgens verkoopt, is dat dan weer 100% auteursrechten). Maar de dualiteit bestaat zeker, en dus moeten de rechten overgedragen worden. Zeker wanneer B -> C verkoopt.

De fiscus haat deze regeling en ziet liefst zo weinig mogelijk mensen er gebruik van maken. Maar, zelfs voor werk in opdracht, is er zeker een dualiteit (50/50 zal door de fiscus als agressief aanzien worden, maar eigenlijk is dat een normale verdeelsleutel die je wel hard kan maken in de rechtbank).

[Bart 01]

Daar ga ik toch niet volledig mee akkoord. Ik weet dat een logo wel vermeld wordt als mogelijk auteursrecht, maar er staat voorts geen verduidelijking bij. Als een ontwerper een logo voor een bedrijf ontwerpt, zal hij in zeer veel gevallen richtlijnen meekrijgen alsook aanpassingen op vraag van de klant doorvoeren. Hoe kan je deze manier van werken toetsen aan de wet op auteursrechten? Misschien dat er dan bvb 10% auteursrecht is en 90% dienstprestatie, maar dan verwatert het voordeel ook.

Immers de maatregel is enkel gericht op de literaire of artistieke werken waarvoor enkel de auteur het recht heeft om ze te reproduceren of de reproductie toe te laten en waarop hij een onvervreemdbaar moreel recht geniet. De oorspronkelijke houder van het auteursrecht is de natuurlijke persoon die het werk creëert. Het volstaat dat het werk voortspruit uit de intellectuele of artistieke inspanning van zijn maker, zijn persoonlijke stempel draagt (originaliteit) en in een concrete vorm is gegoten. Beschermde werken zijn letterkundige en kunstwerken. Dit zijn alle voortbrengselen op het gebied van letterkunde, wetenschap en kunst.

Ten tijde dat deze (fiscale) wet veranderde hebben wij de activiteit van de auteursrechten voor een klant uit zijn vennootschap gehaald en in een eenmanszaak gestoken. Ik heb toen contact gehad met de centrale fiscale diensten in Brussel. Daar heeft men mij telefonisch gezegd dat sites, affiches en commerciële logo's hier voor hen niet onder vielen, maar dat het een feitelijke beoordeling betreft.

Conclusie: wij nemen het (fiscale) risico niet voor logo's. Maar er zullen er zeker zijn die het wel doen. Wou dus eens horen naar de praktijkervaringen hier.

[Redrum]

Als een ontwerper een logo voor een bedrijf ontwerpt, zal hij in zeer veel gevallen richtlijnen meekrijgen alsook aanpassingen op vraag van de klant doorvoeren. Hoe kan je deze manier van werken toetsen aan de wet op auteursrechten?

Richtlijnen en aanpassingen kunnen er ook zijn bij schilderijen en foto's. Dat wil ook daar niet zeggen dat ze niet auteursrechterlijk beschermd kunnen zijn. Het auteursrecht is meer dan de fiscale behandeling van inkomsten hoor. Het is niet de fiscus die beslist wat al dan niet een auteurswerk is.

Er zijn trouwens wel wat rechtszaken over logo's en auteursrechten bekend. Die zijn me dunkt duidelijk over het feit of logo's auteurswerken zijn.

[Fortuin]

De maatstaf die ze bij de rulingcommissie hanteren is 25% auteursrecht voor grafisch werk. En ik weet uit persoonlijke ervaring dat die mensen daar quasi altijd op de rem gaan staan (de "prijs" voor rechtszekerheid).

Zie http://www.lexalert.net/nl/content/dien ... 5deg-wib92. Onder PUBLICITEITSSECTOR

Maar de fiscale regeling staat feitelijk los van het gegeven auteursrecht in een andere context, hoewel dat niet zou mogen, en de verdeelsleutels overeen zouden moeten komen.

[bartvdv]

De ontwerper van het logo heeft door te factureren aan de tussenpersoon een gebruiksrecht/licentie verleend aan de opdrachtgever en daarvoor een factuur opgemaakt. Je betaalt dus eigenlijk de ontwerper voor de gespendeerde tijd, voor de verleende dienst. De opdrachtgever mag daardoor vrij beschikken over het gebruik van het logo, zolang het in ongewijzigde vorm blijft bestaan. Er moeten helemaal geen auteursrechten overgeheveld worden, die blijven gewoon bij de ontwerper.

Wat wel klopt is dat B nooit over de auteursrechten heeft beschikt en die dus ook nooit kon doorverkopen.

Het is maar pas op het ogenblik dat de opdrachtgever of de tussenpersoon het logo zelf wil gaan wijzigen hij daarvoor de toestemming nodig heeft van de ontwerper en dus moet beschikken over de auteursrechten.

Hetzelfde voor een freelance copywriter die door een reclamebureau aangezocht wordt om voor een van hun klanten een wervende brief te schrijven. De copywriter behoudt de auteursrechten over de tekst - die origineel moet zijn - factureert zijn dienst aan het reclamebureau die op haar beurt een verhoogde factuur stuurt naar haar klant. De klant kan vrij beschikken over de brief, zolang daar niets aan gewijzigd wordt.

Je kan moeilijk drie keer langs de kassa passeren: een eerste keer voor het schrijven van de brief, een tweede keer om de brief te mogen gebruiken en een derde keer om de auteursrechten te betalen. Hetzelfde voor een logo.

[Redrum]

Je kan moeilijk drie keer langs de kassa passeren: een eerste keer voor het schrijven van de brief, een tweede keer om de brief te mogen gebruiken en een derde keer om de auteursrechten te betalen. Hetzelfde voor een logo.

Dat is geen kwestie van drie keer langs de kassa te passeren, dat is een kwestie van één duidelijke overeenkomst waar instaat wat er precies overgedragen wordt.

Indien die overeenkomst niet duidelijk is, too bad, maar ik zie geen enkele wettelijke basis waaruit zou blijken dat licentie of verlenen van recht op reproductie automatisch zou worden overgedragen.

[bartvdv]

We kunnen hier blijven over zeuren, ik geef het ook op.