Auteursrecht grafisch ontwerp freelancer onderaanneming

Wouter De Boeck
Topic Starter
Berichten: 15

Auteursrecht grafisch ontwerp freelancer onderaanneming

#1 , 30 okt 2015 18:10

Hallo,

Ik zou graag weten bij wie de auteursrechten voor een logo-ontwerp liggen in het volgende geval.

Organisatie A huurt grafisch bureau B in voor het ontwerpen van een logo. Grafisch bureau B huurt freelance ontwerper C in voor het ontwerpen van dat logo.

Freelance ontwerper C heeft geen contract met grafisch bureau B, en factureert voor het ontwerp van het logo voor Organisatie A aan grafisch bureau B.

Freelance ontwerper C heeft geen overeenkomst over overdracht van auteursrechten met grafisch bureau B.

Grafisch bureau B verkoopt de auteursrechten van het logo door aan organisatie A.

Kan iemand mij helpen om te bepalen of grafisch bureau B die rechten kon doorverkopen, zonder die te kopen van freelance ontwerper C? Wie beschikt in zo'n geval over de auterusrechten?

Bedankt!

Winston
Juridisch actief: Ja
Regio: België

Een juridische oplossing. Voor elk probleem, voor iedereen!

Benieuwd naar jouw juridische opties? Winston begeleidt jou aan de geschikte oplossing. Klik hier om jouw situatie te beschrijven en we nemen binnen de 24 uur met jou contact op voor persoonlijke begeleiding
bartvdv
Berichten: 1911

#2 , 30 okt 2015 19:26

De ontwerper (freelancer) van het logo bezit de auteursrechten. B kon dus geen rechten doorverkopen aan A wegens het ontbreken van afspraken daarover. Mocht C in vast dienstverband werken, dan zouden de kaarten anders liggen.

Fortuin
Berichten: 1013

#3 , 31 okt 2015 00:28

Inderdaad, wat Bart zegt is correct.

Auteursrechten die ten hoofde van een zelfstandig dienstverlener ontstaan dienen altijd expliciet overgedragen te worden dmv. een overeenkomst. Bij werknemers worden de rechten automatisch overgedragen aan het bedrijf waarvoor ze werken.

Reclame

Wouter De Boeck
Topic Starter
Berichten: 15

#4 , 01 nov 2015 14:34

Bart, Fortuin,

Bedankt voor jullie antwoord. Ik zou nog een bijkomende vraag willen stellen.

Stel dat Freelancer C organisatie A vraagt om de rechten van hem over te nemen tegen betaling. Organisatie A weigert dit te doen omdat zij vinden dat ze over de autersrechten beschikken omdat ze bureau B ervoor betaald hebben. Freelancer C vraagt dan aan organisatie A om de ontwerpen niet langer te gebruiken, maar oraganisatie A blijft ze gebruiken, zonder toestemming. Kan Freelancer C dan een klacht indienen tegen organisatie A wegens inbreuk op de auteurswet en een schadevergoeding eisen?

Fortuin
Berichten: 1013

#5 , 02 nov 2015 00:33

Ja, want ze zijn immers geen eigenaar van de auteursrechten. Firma A zal de kosten voor de overdracht moeten verhalen op firma B (of hun betaalde som terugvorderen).

bartvdv
Berichten: 1911

#6 , 02 nov 2015 08:43

De organisatie kan alles doen met het logo wat binnen een normaal gebruik valt, zonder daar extra voor te betalen: reproduceren op allerlei dragers; afhankelijk van het doel van de organisatie kan dat erg ver gaan. Vandaag de organisatie vragen om het gebruik van het logo stop te zetten zal niet kunnen. Ik zou mij als organisatie eerder de vraag stellen waarom ik persé de auteursrechten zou willen kopen. Je hebt dus eigenlijk een conflict met B.

Wouter De Boeck
Topic Starter
Berichten: 15

#7 , 02 nov 2015 10:05

Bart,

kan je dit verklaren? Kan organisatie A zonder over de rechten te beschikken met het logo doen wat binnen een normaal gebruik valt? Ook als ze geen toestemming heeft gekregen van de auteur die wettelijk over de auteursrechten beschikt?

bartvdv
Berichten: 1911

#8 , 02 nov 2015 10:58

Dat is juist, ja, waarom zou je anders een logo laten ontwerpen? Je hebt de opdracht gekregen van bedrijf B om voor A een logo te maken. B heeft jou daarvoor betaald. Als je een logo laat ontwerpen, mag je dat zonder daar extra voor te betalen, gebruiken op briefpapier en andere bedrijfsdocumenten, op websites zetten, op een affiche plaatsen (bv. sponsoring), enz. Zelfs belettering kan daar onder vallen. Wat niet mag is het logo gaan bewerken op een of andere manier, vervormen, afgeleiden van maken voor bv. zusterbedrijven, andere kleuren voor bedenken (tenzij dat al in het concept zat), enz. Wat verder eventueel niet onder 'huisstijl' valt is bv. gadgets laten maken met daarop het logo, ... daar zou je een extra vergoeding moeten kunnen voor krijgen, tenzij dat dan alweer binnen de normale werkzaamheden van het bedrijf valt.

Maar B had geen rechten mogen verkopen, want die zijn van jou.

Weo
Berichten: 414
Juridisch actief: Ja

#9 , 02 nov 2015 12:21

Zal er een beetje van afhangen wat in de overeenkomst tussen B en jou staat. Ik zou A sowieso in gebreke stellen. Jij hebt geen contact gehad met A, waardoor je niet kan spreken over eventuele impliciete licentie om het logo te gebruiken.

Schrijf gewoon een aangetekende brief naar A met volgende punten:
  • - Logo X is mijn ontwerp.
    - Mijn logo voldoet aan de voorwaarden om auteursrechtelijk beschermd te zijn. De auteursrechten zijn mijn eigendom.
    - Art. XI.165 §1 WER bepaalt dat alleen de auteur van een werk van letterkunde of kunst heeft het recht om het op welke wijze of in welke vorm ook, direct of indirect, tijdelijk of duurzaam, volledig of gedeeltelijk te reproduceren of te laten reproduceren.
    - Voornoemd artikel bepaalt eveneens dat alleen de auteur van een werk van letterkunde of kunst heeft het recht de distributie van het
    origineel van het werk of van kopieën ervan aan het publiek, door verkoop of anderszins, toe te staan.
    - Art. XI. 165 §2 bepaalt dat de auteur van een werk van letterkunde of kunst heeft op dat werk een onvervreemdbaar moreel recht. Dit recht omvat eveneens het recht om het werk bekend te maken.
    - De auteursrechten werden niet overgedragen. Het staat hen vrij het tegenbewijs van overdracht te leveren conform art. XI. 167 WER.
    - De reproductie van uw logo op eender welke wijze dient onmiddellijk stopgezet te worden. Elke reproductie die reeds gemaakt werd, dient uit het verkeer gehaald te worden wegens inbreuk op uw auteursrechten.
    - Indien dit niet gebeurt binnen de 7 kalenderdagen of ze te kennen geven dat zij dit weigeren te doen, worden juridische stappen ondernomen.
    - De inbreuk op uw auteursrechten duidelijk te kwader trouw gebeurt, wat in België door de strafwet wordt gesanctioneerd. Wie met kwaadwillig of bedrieglijk opzet inbreuk maakt op auteursrechten is strafbaar met een gevangenisstraf van één jaar tot vijf jaar en een geldboete van 500 tot 100.000 euro (verhoogd met de opdeciemen).

Wouter De Boeck
Topic Starter
Berichten: 15

#10 , 02 nov 2015 14:14

Dus A mag wel zonder mijn toestemming het logo gebruiken op de cover van een tijdschrift? Ook al beschik ik over de rechten en wens ik niet dat mijn ontwerp nog langer geassocieerd wordt met bedrijf A?

Dat valt dan niet onder volledig of gedeeltelijk reproduceren?

Weo
Berichten: 414
Juridisch actief: Ja

#11 , 02 nov 2015 15:14

Neen. Ik zou net zeggen dat zij dit NIET mogen (tenzij anders bepaald in overeenkomst tussen jou en B). Zij hebben "geopenbaard" en gereproduceerd zonder jouw toestemming. Daarom zou ik ook de brief sturen naar A met bovengenoemde punten.

bartvdv
Berichten: 1911

#12 , 02 nov 2015 17:08

Neen. Ik zou net zeggen dat zij dit NIET mogen (tenzij anders bepaald in overeenkomst tussen jou en B). Zij hebben "geopenbaard" en gereproduceerd zonder jouw toestemming. Daarom zou ik ook de brief sturen naar A met bovengenoemde punten.
Daar ben ik het niet mee eens, natuurlijk mogen zij dat logo op welke manier dan ook openbaren. Waarom zouden zij dat niet mogen. Je denkt toch niet dat zij voor elk gebruik eerst de toestemming moeten vragen en dan nog een keer zouden moeten betalen. Zij hebben betaald voor een logo. Normaal gebruik houdt ook in dat zij dat mogen gebruiken zoals zij dat willen, zolang dat binnen de bedoeling van een logo valt, namelijk gebruik naar derden toe, bijvoorbeeld. Wijzigen mogen ze echter niet.

Probleem blijft hier dat B rechten heeft doorverkocht die het niet had.

Weo
Berichten: 414
Juridisch actief: Ja

#13 , 02 nov 2015 18:01

Daar ben ik het niet mee eens, natuurlijk mogen zij dat logo op welke manier dan ook openbaren. Waarom zouden zij dat niet mogen. Je denkt toch niet dat zij voor elk gebruik eerst de toestemming moeten vragen en dan nog een keer zouden moeten betalen. Zij hebben betaald voor een logo. Normaal gebruik houdt ook in dat zij dat mogen gebruiken zoals zij dat willen, zolang dat binnen de bedoeling van een logo valt, namelijk gebruik naar derden toe, bijvoorbeeld. Wijzigen mogen ze echter niet.

Probleem blijft hier dat B rechten heeft doorverkocht die het niet had.
Waarom mogen zij dat niet? Omdat dit door de wet wordt voorgeschreven:

Art. 165 §2. De auteur van een werk van letterkunde of kunst heeft op dat werk een onvervreemdbaar moreel recht.
De globale afstand van de toekomstige uitoefening van dat recht is nietig.
Het omvat ook het recht om het werk bekend te maken.
(...)

Je kan wel zeggen dat dit recht (impliciet) werd overgedragen tav partij B, maar toch niet partij A?

Divulgatierecht werkt ook maar 1 keer. Je hoeft er ook niet "extra" voor te betalen. Het is gewoon het recht van de auteur om te beslissen wanneer iets "af" is en hij het wil openbaren. Ten aanzien van partij A lijkt mij dit alleszins niet overgedragen te zijn. Maar goed, dit is eerder een bijkomend punt. Het belangrijkste is dat TS de toestemming niet heeft gegeven aan partij A. Hoogstens heeft partij B een beperkt gebruiksrecht. Dit omvat zeker niet de mogelijkheid om rechten over te dragen.

Hoe kan B de rechten ooit overdragen aan A wanneer B de rechten niet heeft? Hoe kan A dan ooit het logo rechtmatig gebruiken? Als ik jou bij deze de toelating heeft om een schilderij van Borremans (waarop ik de rechten niet heb) en jij begint dat overal op te plaatsen, denk je dan echt dat Borremans jou niet kan verbieden om dat schilderij verder te gebruiken?

B is gewoon dom geweest om de rechten niet duidelijk over te nemen van TS. Dat is heel spijtig voor A, maar kijk. Het is zo.

bartvdv
Berichten: 1911

#14 , 02 nov 2015 18:23

TS is gevraagd door B om in onderaanneming, als freelancer, een logo voor organisatie A te ontwerpen. Organisatie A heeft het logo goedgekeurd. C heeft de prestatie aan B gefactureerd; vaak voorkomende werkwijze. C behoudt de auteursrechten over het logo, maar A mag vrij gebruik maken van dat logo, zolang er aan dat logo niets gewijzigd wordt. De fout hier is dat B de auteursrechten heeft verkocht aan A terwijl B die auteursrechten nooit heeft gehad. Je kan A dan ook niets verwijten. Hooguit zou je A op de hoogte kunnen brengen van het feit dat B die auteursrechten niet kon verkopen en toebehoren aan C. A heeft die auteursrechten niet eens nodig om het te kunnen reproduceren. Daar dient een logo nu net voor. Dat is waar de opdracht voor gegeven wordt. Het is geen kunstwerk waar postkaarten van gemaakt worden.

Weo
Berichten: 414
Juridisch actief: Ja

#15 , 03 nov 2015 10:16

Er is in beginsel geen verschil tussen een muziekwerk, een logo, een schilderij, ...

Indien dit een beschermd werk is in auteursrechtelijke zin, kan je de reproductie of bewerking hiervan verbieden indien er geen toelating is. Dat A de auteursrechten niet zou nodig hebben om een auteursrechtelijk beschermd werk (het logo) te kopiëren is gewoon niet correct. Dat het logo "daar nu net voor dient" is, heeft geen belang.

Je kan A niet verwijten dat hij bij het tekenen van de overeenkomst met B niet op de hoogte was van de correcte situatie. Maar nu is hij daar wel van op de hoogte. Hij weet dat het werk auteursrechtelijk beschermd is en dat hij de auteursrechten niet heeft (B kon deze immers niet overdragen), dus kan hij geen reproducties maken. Je kan discussiëren over een impliciet gebruiksrecht voor B, maar niet voor A. Daarenboven zit je nog eens met de restrictieve interpretatie tav de auteur, de verplichte schriftvorm, het vastleggen van de vergoeding, exploitatiewijzen, ...

Meer ga ik er niet over zeggen, want anders blijft het een welles-nietes discussie zonder einde.

Terug naar “Auteursrechten, merken & patenten”