omzendbrief welke juridische waarde in geschil

piereke
Topic Starter
Berichten: 5

omzendbrief welke juridische waarde in geschil

#1 , 09 mei 2008 00:07

Beste juristen en juristen in wording

ik zou in een bepaalde zaak in beroep willen gaan tegen een beslissing van de gemeente...ik zou om mijn zaak te verdedigen een omzendbrief willen gebruiken van minister Van Mechelen. Mijn vraag is nu wat eigenlijk de juridische waarde is van een omzendbrief. Kunnen ambtenaren en overheden een omzendbrief gewoon naast zich neerleggen en tegengestelde adviezen of beslissingen nemen?

merciekes
piereke just

Jureca
Juridisch actief: Ja
Regio: België

Een juridische oplossing. Voor elk probleem, voor iedereen!

Benieuwd naar jouw juridische opties? Jureca begeleidt jou aan de geschikte oplossing. Klik hier om jouw situatie te beschrijven en we nemen binnen de 24 uur met jou contact op voor persoonlijke begeleiding
Beachcomber
Berichten: 572

#2 , 09 mei 2008 14:32

Ha, de beroemde omzendbrieven...

Dit moeilijk te zeggen, daar is al jaren oneningheid over.

Een omzendbrief is geen wetgeving en is aldus principieel niet bindend. Evenwel kan de inhoud daarvan wel ingeroepen worden tegen de dienst die ze heeft opgesteld, in dit geval de minister. Tegen de gemeente is dit moeilijker. In principe vallen gemeentebesturen niet rechtsreeks onder de voogdij van een minister. het kan evenwel zijn dat naargelang de bevoegdheid dit wel het geval is. Daarentegen zijn ambtenaren als orgaan van de uitvoerende macht wel verplicht de richtlijnen van hun hierarchische overste na te volgen. Je zou dus kunnen argumenteren dat de ambtenaren (afhankelijk van wie de bevoegdheid over de zaak heeft) dus wel gebonden wordendoor de inhoud omzendbrief.
Evenwel is de inroepbaarheid daarvan door een derde (=burger) niet evident, je wil je immers beroepen op een hierarchische band tussen overste en uitvoerend orgaan én op een document dat geen wetgevende waarde heeft...

Ik denk dus niet dat rechtsreekse inroepbaarheid tegen de gemeente mogelijk is, alhoewel er waarschijnlijk anderen daarmee niet eens zijn; ik raad je aan om contact op te nemen met de diensten van de minister die wel gebonden is door zijn eigen omzendbrief en die zo zelf de gemeente zal moeten aanzetten tot herorientering van hun beleid. Je kan ook de stier bij de hoorns vatten en zelf onmiddellijk naar de Raad van State stappen, ik voorspel in dat laatste geval evenwel een jarenlange en loodzware procedure waarvan de uitkomst erg onzeker is.

Succes!

Vaoke
Berichten: 400

#3 , 09 mei 2008 22:19

Ter vervollediging toch nog even datgene wat hierna volgt.
Bij de ministriële omzendbrieven dien je het onderscheid te maken tussen 3 soorten:
1.- de "interpretatieve omzendbrieven" die geen andere bedoeling en draagwijdte hebben dan de bestaande wetgeving en reglementering in herinnering te brengen, toe te lichten en eventueel daar aanbevelingen aan vast te knopen; zij zijn niet verbindend en hun schending levert geen grond op noch voor cassatieberoep, noch voor annulatie bij de Raad van State.
2.- de "verordenende omzendbrieven", waarvan de bedoeling en draagwijdte is een dwingende rechtsregel te formuleren, die moet worden nageleefd door diegenen aan wie hem is gericht; zij zijn met rechtsregels gelijk te stellen en dientengevolge vatbaar voor een annulatieberoep bij de Raad van State, etcetera.
3.- de "indicatieve omzendbrieven", ook "beleidsnormen" of "pseudo-wetgeving" genoemd, waarbij een overheid in materies waarin zij een discretionaire bevoegdheid uitoefent, inzonderheid het adm. toezicht, alegemene beleidsnormen vastlegt die zij meent te moeten volgen: zij zijn niet vatbaar voor vernietiging en de desbetreffende overheid mag dergelijke normen niet volkomen automatisch in individuele gevallen toepassen, etcetera.
Aldus Prof. Dr. André ALEN, in de Algemene beginselen en grondslagen van het Belgisch Publiek Recht.
Welnu, Piereke Just, als u in Kapellen (Antw.) woont.. dan heeft u misschien een ander (te bedenken) argument; Mr. Dirk Van Mechelen, zetelt daar ook in de gemeenteraad (ook al is hij titelvoerend burgermeester) .. bij het uitoefenen van "macht" durft men wel eens naast de xxxx te xxxxxx hé ?!

Reclame

j.demoor
Berichten: 10360

#4 , 10 mei 2008 11:53

‘In toepassing van art.107 G.W. moeten maatregelen worden geweerd die zijn vastgesteld in onwettige omzendbrieven daar deze niet voor advies werden voorgelegd aan de afdeling wetgeving van de R.v.St.’(R.v.St. nr.42.715,28 april 1993,R.R.D. 1993,305).

‘Ook al is het waar dat de omzendbrieven slechts wetstoelichtingen vormen en dat zij de draagwijdte van de wetgeving niet mogen wijzigen,toch vormen zij daarom niet minder gedragslijnen die de tegenpartij heeft opgesteld en het deugdelijk heeft geacht een ruime bekendheid te geven aan deze gedragslijnen door de publicatie ervan in het Staatsblad,ook al vond deze publicatie plaats in het deel van de ‘officiële berichten‘.De tegenpartij kon in deze omstandigheden het bestaan van deze omzendbrieven in de motivering van de aangevochten beslissing niet negeren‘(R.v.St. nr.102.891,24 januari 2002,Rev.dr.étr. 2002/117,126,noot).

‘Daar de bepalingen van de omzendbrief inzake afwezigheden om deel te nemen aan stakingen een reglementair karakter hebben,kunnen ze slechts worden vastgesteld nadat ze voor gemotiveerd advies werden voorgelegd aan de afdeling wetgeving van de R.v.St.,dit onder voorbehoud van een dringende noodzakelijkheid,die in het bijzonder moet worden gemotiveerd in het reglement.De ontstentenis van een dergelijke raadpleging is een onregelmatigheid van openbare orde,die ambtshalve moet worden opgeworpen‘(R.v.St. nr.40.463,23 september 1992,R.A.C.E. 1992,z.p.)

‘Omzendbrieven zijn vatbaar voor annulatieverzoek indien zij nieuwe regels aan de bestaande toevoegen,indien zij verplichtend worden gesteld,indien de steller ervan bevoegd is om degene die ze moet toepassen te binden en indien de steller ervan ook de middelen heeft om zelf de handhaving van de omzendbrieven afdwingbaar te maken‘(R.v.St. nr.22.137,23 maart 1982,Arr.R.v.St. 1982,598;R.v.St. nr.13.666,8 juli 1989,Arr.R.v.St. 1989,z.p.;Zie ook R.v.St. 12 juni 1986,R.W. 1986-87,652-666
‘Om verordenend te zijn moet de omzendbrief aan de volgende 5 voorwaarden voldoen:1)hij moet iets aan de wet toevoegen,2)hij moet regels formuleren die voldoende abstract en algemeen zijn,3)hij moet regels bevatten die in de ogen van zijn auteurs een dwingend karakter bezitten,hetgeen kan blijken uit de wijze waarop de omzendbrief is opgesteld,4)hij moet zijn opgesteld en bekendgemaakt door een overheid die over de verordenende bevoegdheid beschikt die het haar mogelijke maakt,bij betwisting,de naleving van de door haar uitgevaardigde normen af te dwingen,5)hij moet gericht zijn tot personen of diensten die de normgevende overheid helpen bij het uitvoeren van de wet‘(R.v.St. nr.37.962,29 oktober 1991,Arr.R.v.St. 1991,z.p.,T.B.P. 1993,189;R.v.St. nr.38.479,13 januari 1992,Arr.R.v.St. 1992,z.p.;Zie ook LEUS,K.,Omtrent het rechtskarakter en de rechtswaarde van bestuurlijke omzendbrieven:stand van zaken anno 1993,T.Gem. 1994,46-64).

‘Een passus uit een ministeriële omzendbrief die technisch-juridisch niet als een wijziging van een norm kan worden beschouwd,doch waarin een interpretatie van een rechtsregel wordt gegeven waarbij een vroegere,reeds twintig jaar bestaande interpretatie verlaten wordt en de wijziging in de interpretatie een zo radicale ommekeer inhoudt dat ze in de praktijk kan overkomen als een wijziging van de betrokken regel zelf,is een voor vernietiging vatbare handeling‘(R.v.St. nr.43.884,31 augustus 1993,Arr.R.v.St. 1993,z.p.).
‘Een ministeriële omzendbrief die een verordenende tekst interpreteert en een algemene draagwijdte heeft kan niet iedere juridische waarde ontzegd worden,vermits de minister met die omzendbrief ook gevolgen in het rechtsleven beoogt,m.n. het doen naleven van de door de minister voorgestane interpretatie als de enig geldige.Een omzendbrief kan als pseudowetgeving gekarakteriseerd worden waar hij beoogt de inhoud van de individuele beslissingen op het door hem bestreken terrein vooraf te bepalen.Een dergelijke omzendbrief is een door de R.v.St. vernietigbare administratieve rechtshandeling‘(R.v.St. nr.27721,24 maart 1987,R.W. 1988-89,1130-1131,noot LAMBRECHTS,W.)

‘Een interne omzendbrief ontdaan van een reglementerend karakter kan geen gedragslijn uitmaken en het feit er eventueel van af te wijken schendt niet het principe ‘patere legem quem ipse fecisti’(R.v.St. nr.84.769,19 januari 2000).

Ga volledigheidshalve naar (Belgische wetgeving) onder Belgisch Staatsblad in http://just.fgov.be/.Klik voor WetBOEKEN in de balk achter ’Juridische aard’ op het omgekeerd driehoekje uiterst rechts.Op afkondigingsdatum vindt u de overige akten.

piereke
Topic Starter
Berichten: 5

#5 , 10 mei 2008 22:42

Besten,
hartelijk bedankt voor jullie antwoorden op mijn vraag over omzendbrieven.
Ik begrijp nu dat de juridische waarde van een omzendbrief toch maar vrij gering is en als rechtzoekende burger mij daar weinig of niet op kan beroepen tegen een machtige overheid. Een bedenking die ik mij maak is dat zo'n omzendbrief behoorlijk misleidend kan zijn. Als gewone burger ga je ervan uit dat een minister die zo'n beleidsdocument opsteld, aangeeft hoe een wetgeving moet toegepast worden en ja..dus geïnterpreteerd moet worden. Als dan achteraf blijkt dat ambtenaren van ruimtelijke ordening op hoger niveau in hun adviezen deze omzendbrief gewoon niet blijken te kennen (of niet willen kennen) dan heb ik toch zeer erg mijn bedenkingen over onze rechtsstaat. IK begin te geloven dat het niet de politiekers maar wel eigengereide ambtenaren zijn die dit land besturen.
groetjes
pierke

Terug naar “Archief”