De arts mag zomaar niet optreden zonder de toestemming van de vertegenwoordiger van de patiënt (art. 15, paragraaf 2 Wet Patiëntenrechten).
Dit betekent vooral dat geen enkele patiënt tegen zijn zin behandeld mag worden. Of uiteraard euthanasie ondergaan, maar dat zit al vervat in de definitie van euthanasie: op verzoek van de patiënt. Zo niet, zou het geen euthanasie zijn.
Een zinloze behandeling staken, staat niet gelijk aan (passieve) euthanasie. Ook niet als men geen vocht meer toedient aan een stervende. Het belangrijkste principe waaraan een arts zich moet houden, is 'primum non nocere', in de eerste plaats geen kwaad doen. In sommige gevallen doet men beter niets. Bij een stervende gaan alle lichaamsfuncties achteruit, waardoor deze extra vocht niet meer kan verwerken en dit zich dreigt op te stapelen, met alle problemen en ongemakken vandien. Het is niet voor niets dat stervenden zelf stoppen met eten en drinken. Bovendien zou men een handeling stellen die het lijden verlengt, wat zeker niet wenselijk is.
Geen enkele arts is verplicht een zinloze behandeling verder te zetten, met of zonder toestemming van de patiënt of de familie. Of een behandeling zinloos is, moet de arts in eer en geweten beoordelen. In een ziekenhuis is dit niet de beslissing van één arts, maar wordt over de situatie van de patiënt overlegd met de andere artsen en de verpleegkundigen die hem verzorgen.
Aangezien een arts niet meer god de vader is die zelf wel alles bepaalt, wordt dit normaal ook besproken met de patiënt of zijn familie.
Bij Anyanka lijkt het daar fout te zijn gelopen. Perfect voorbeeld van de gevolgen van slechte communicatie in een zeer delicate situatie.
Een patiënt die een bepaalde behandeling weigert, blijft bovendien het recht behouden op een kwaliteitsvolle dienstverlening (art. 8, paragraaf 4 Wet Patiëntenrechten.
Uiteraard, maar dit betekent niet dat er medische handelingen moeten gesteld worden die zinloos of zelfs schadelijk zijn.
Als het beter is om b.v. vochttoediening te stoppen, is het zeer belangrijk om hierover goed te communiceren met de familie. Voor iemand die daar nooit mee te maken heeft gehad, kan dit anders zeer wreed klinken, alsof er een primair mensenrecht wordt geschonden. Het is dan belangrijk om uit te leggen dat dit meer kwaad dan goed doet, dat de patiënt geen dorst zal hebben en ook niet zal overlijden van de dorst, maar juist zelf niet meer drinkt omdat het einde nabij is.