JuridischForum.be

Waarom kan De Raad van State geen belsuiten vernietigen die tot stand zijn gekomen in de parastatalen (opgericht bij KB) of de besluiten die deze openbare instellingen in het leven riepen? Deze zijn toch in strijd met artikel 33 van de grondwet: "Alle machten gaan uit van de Natie. Ze worden uitgeoefend op de wijze bij de Grondwet bepaald"

“Een parastatale is een typisch Belgische term voor een voormalige (semi-)Overheidsinstelling. Het slaat op instellingen en diensten die door de overheid worden opgericht, maar die verder toch een zekere onafhankelijkheid in bestuur genieten. In de beheerraad van een parastatale blijft de overheid wel altijd vertegenwoordigd door een afgevaardigde van de minister (in casu de "voogdij"-minister). Het personeel van een parastatale genoot ook een overheidsstatuut. Sedert de staatshervorming en de toenemende liberalisering werden de parastatalen omgevormd tot "autonome overheidsbedrijven".Voorbeelden van parastatalen waren:Vlaamse Radio- en Televisieomroep;Belgacom;De Post;OVAM;Regie der Luchtwegen”(Wikipedia).

‘De R.v.St. verantwoordt zijn bevoegdheid niet naar recht,wanneer hij de nietigverklaring van een akte grondt op de overweging dat die akte uitgaat van een gemengde vennootschap waarvan het privaatrechtelijk karakter volgens de Raad niet uitgesloten is,zonder daarbij vast te stellen dat zij voor de vervulling van haar opdracht van algemeen belang beschikte over de bevoegdheid om beslissingen te nemen die bindend zijn voor derden‘[Cass. ARC980141F,10 september 1999(Brussels Airport t. Tavaux),onuitg.,TRD&I 1999-10,2,A.J.T. 1999-00,504,noot VANDENDRIESSCHE,F.].

‘Een private rechtspersoon,opgericht of erkend door een politieke overheid,erdoor belast met een taak van algemeen belang en onder controle of toezicht van deze laatste,is pas aan te merken als een administratieve overheid wanneer de rechtspersoon is bekleed met de bevoegdheid om beslissingen te nemen die derden kunnen binden‘[R.v.St. 20 november 2007(B.M./CV T.L. en Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen),R.W.2007-08,1774,Noot].

Uit het cassatiearrest kan dus het volgende gedestilleerd worden?:

Als de semi-privaatrechtelijke persoon besluiten neemt die algemeen bindend tav derden zijn en het algemeen belang dienen, dan worden ze beschouwd als administratieve overheden en dan mag de nietigverklaring van de Raad van State niet meer louter gebaseerd zijn op het feit dat het een instelling is met een privaatrechtelijk karakter?

Over de definitie van wat een administratieve overheid is, is er al heel wat discussie geweest.

In het Gimvindus-arrest van het Hof van Cassatie: "Instellingen, opgericht of erkend door de federale overheid, de overheid van de gemeenschappen en gewesten, de provincies of de gemeenten, die belast zijn met een openbare dienst en niet behoren tot de rechterlijke macht of tot de wetgevende macht zijn in beginsel administratieve overheden, in zoverre hun werking door de overheid wordt bepaald en gecontroleerd en zij beslissingen kunnen nemen die derden binden"

Het is dus niet noodzakelijk dat het is opgericht door de overheid.

In een arrest van 13.02.2001 had de RvSt geoordeeld dat een instelling opgericht door privé personen, dat privé personen de werkwijze ervan regelen en in voorkomend geval (met name vrij-onderwijsinstelling) kunnen beslissen ze af te schaffen; dat een soortgelijke instelling, die met de overheid geen organiek verband heeft, niet kan worden beschouwd als een administratieve overheid in de zin van art.14 §1 RvSt Wet, dat de RvSt derhalve niet bevoegd is om kennis te nemen van het beroep"

Dit is bevestigt in een arrest van 12 juni 2001. Maar dit heeft Cassatie vernietigt op 6 sept 2002.
Cass: "dat instellingen die zijn opgericht door privé-personen, maar erkend door de federale overheid, de overheid van de gemeenschappen en gewesten, de provincies en gemeenten, administratieve overheden zijn in de zin van art.14 Rvst, mits hun werking door de overheid wordt bepaald en gecontroleerd en zij beslissingen kunnen nemen die derden binden, meer bepaald door de eigen verplichtingen tov anderen eenzijdig te bepalen of door verplichtingen van die anderen eenzijdig vast te stellen"

Het grondwettelijk Hof heeft zich ook dit debat gemengd, maar dit wordt betwijfeld of het Hof wel bevoegd was om te oordelen hierover.