Ik vond volgende rechtspraak:
- Bergen 6 mei 2013, JLMB 2015, afl. 1, 11: Als een verkoop van onroerend goed gesloten wordt onder de opschortende voorwaarde dat een hypothecair krediet verkregen wordt, kan de koper niet worden verweten dat hij slechts één lening bij één bankinstelling gevraagd heeft als de ondertekende overeenkomst hem niet oplegt om meerdere kredietaanvragen te doen bij verschillende banken.
- Rb. Hasselt 18 december 2000, RW 2002-03, nr. 33, 1308: Wanneer iemand zich ertoe verbindt een onroerend goed aan te kopen onder de opschortende voorwaarde dat hij een lening kan verkrijgen, komt hij zijn verbintenis om het in vervulling gaan van de voorwaarde niet behoorlijk na als hij slechts bij één enkele kredietinstelling een lening aanvraagt.
- Rb. Brussel 22 januari 1988, Rec.gén.enr.not 1992, 177: Wanneer in geval van verkoop van een onroerend goed in het contract wordt bepaald dat de overeenkomst wordt aangegaan onder de opschortende voorwaarde van verkrijging door de koper van een hypothecaire lening, zonder dat die voorwaarde nauwkeuriger wordt gepreciseerd, dan volstaat dat de koper zich met het oog op het bekomen van de lening (tevergeefs) slechts tot één kredietinstelling heeft gericht, opdat het koop-verkoopcontract geen doorgang zou vinden.
Je ziet, wel tegenstrijdig en geen van de drie behandelt jouw rechtsvraag.
Mijn inschatting:
Een derde weigering eisen is een wijziging van de contractuele voorwaarden en dat kan enkel mits het akkoord van beide partijen.
Je bent wel gehouden om de overeenkomst te goeder trouw uit te voeren. Als je dus banken zou gecontacteerd hebben die wellicht geen lening zouden toegestaan hebben, dan kan jou dat tegengeworpen worden.
Ook als je het negatief antwoord van de banken zou bewerkstelligd hebben door foute of tendentieuze informatie verschaft te hebben, dan heb je niet te goeder trouw gehandeld.
De bewijslast daarvan ligt bij de wederpartij.
Als ze maw zelf zouden aantonen dat je - op basis van jouw gegevens - makkelijk een lening zou kunnen bekomen, dan hebben ze een punt. Van de andere kant kan je ook niet verplicht worden om jullie financiële toestand en inkomensgegevens kenbaar te maken aan de wederpartij, zodat het moeilijk wordt voor hen om zekerheid te krijgen over een krediet.
Uit je verhaal blijkt ook dat jullie financiële situatie gewijzigd is. Het feit dat twee banken - te goeder trouw gecontacteerd - een negatief antwoord geven is m.i. ook een indicatie dat jullie afbetalingscapaciteit minstens onzeker is. Je wil dan niet op zoek naar de toevallige bank die een onredelijk risico zou nemen en toch een krediet toekennen dat jullie financieel niet zouden aankunnen.
Conclusie: ik heb geen rechtstreeks relevante rechtspraak gevonden, maar als jullie op correcte en niet-tendentieuze wijze als gevolg van jullie kredietaanvraag een negatief antwoord hebben gekregen van 2 reguliere banken, en dit is ook zo en zonder bijkomende voorwaarden contractueel overeengekomen als het niet in vervulling gaan van de opschortende voorwaarde, dan is de opschortende voorwaarde niet vervuld (
deficiente conditione) en de aankoopovereenkomst wordt dan ook
ex tunc (met terugwerkende kracht) nietig, onverminderd eventuele schadebepalingen in de overeenkomst (maar dat is weinig gebruikelijk).
PS: Ik ben geen jurist en recht is geen exacte wetenschap. Andere meningen of uitkomsten dus zeker mogelijk.