Wat met de nalatenschap?

[Gundilo]

De erfenis lijkt me niet zo complex, maar als totale leek zou ik toch graag de grote lijnen kennen alvorens de notaris op te zoeken.

Korte schets:
Mijn vader is overleden, moeder langstlevende echtgenoot. Ouders waren gehuwd met contract in het stelsel der algehele gemeenschap. Ikzelf ben enig kind.

Bezittingen:
onroerend goed (gezinswoning) +/- €175.000
roerende goederen +/- €65.000 (40% op rekening / 60% waardepapieren).

En dan de vragen:
Wat behoort tot de nalatenschap? (1/2 van de bezittingen?)
Wie bepaald de waarde van het onroerend goed? (notaris, derde, ...)
Wat erf ik op dit moment? Wat mijn moeder?
Zal ik op dit moment erfenisrechten moeten betalen? Hoeveel?
Moet mijn moeten erfenisrechten betalen? Ook op de gezinswoning?

Je ziet een hele pak vragen waar je als leek wel eens van hoort, maar het antwoord niet op kent. Alvast bedankt voor jullie antwoord.

[wolf2]

Ik zal eerst antwoorden met de gegevens die u heeft bezorgd. Daaronder komen wel enkele vragen van groot belang.

Ik neem aan dat uw vader de laatste 5 jaar in het Vlaams Gewest woonde; en dat uw ouders samen in dat huis woonden.
Het gemeenschappelijk vermogen wordt in 2 verdeeld:
* de 1/2 gaat naar uw moeder; daarop is er niets verschuldigd
* de andere 1/2 gaat naar de nalatenschap.

De nalatenschap wordt verdeeld als volgt:
* uw moeder krijgt het vruchtgebruik (levenslang)
* U krijgt de blote eigendom (die blote eigendom zal pas volle eigendom worden bij het overlijden van de vruchtgebruikster).

U, uw moeder samen met de notaris bepalen de waarde van het huis (let wel: de notaris tekent de aangifte niet mee, hij is maar een raadsman in dit onderdeel van zijn job)

Voor de rekeningen telt wat er op stond de dag van het overlijden. Voor waardepapieren krijgt U meestal een waardebepaling van de bank; ofwel kijkt U in de beursberichten; ofwel volgt U de maandelijks gepubliceerde Prijscourant.

De waarde van het vruchtgebruik wordt uitgedrukt, voor het fiscale aspect, in een percentage. Als uw moeder 80 of ouder was (op datum overlijden), dan is haar vruchtgebruik 8% waard. Was ze jonger, dan 16 of 32 of ...

Berekenen wil ik wel doen, maar zeg me dan eerst hoe oud uw moeder was.

Hoe dan ook, op haar deel van de gezinswoning betaalt ze geen erfenisrechten (stel bvb. op 8% van de 1/2 van 175000).
Op de 92% van de 1/2 van 175000 betaalt U wel erfenisbelasting.
Die cadeau van de Vlaamse Regering is dus minder indrukwekkend dan wat men soms denkt.

Voor de roerende goederen betaalt U beiden (daar is geen vrijstelling voor de langstlevende).

******************************************

Vraag: uw ouders hadden een huwelijkscontract. Staat daar geen artikel in dat het heeft over de toebedeling (of de verdeling) van het gemeenschappelijk vermogen? Iets over "verblijven" of artikel 1525 BW?
Staat er soms niets in over de verdeling van de nalatenschap? Iets over grootst beschikbaar deel of gifte tussen echtgenoten of schenking?

Zo ja, typ die bepalingen eens letterlijk over zodat ik ze kan bespreken.

[Gundilo]

Alvast bedankt voor deze informatie. Mijn moeder is 70 jaar oud.

Ik begrijp dus 1/2 is nalatenschap.
Van het onroerend goed krijg ik de blote eigendom, mijn moeder het vruchtgebruik. De waardebepaling van het vruchtgebruik in functie van de leeftijd van de vruchtgebruikster. Mijn moeder is vrijgesteld van erfenisrechten op de waarde van het vruchtgebruik. Ik betaal erfenisrechten op het resterende deel.

Wat met de roerende goederen? Krijg ik daar ook de blote eigendom over de volledige nalatenschap en mijn moeder het vruchtgebruik of komt 1/2 van de nalatenschap (1/4 van het totaal dus) mijn moeder toe?

Wat het huwelijkscontract betreft: Het zou dan toch geen algehele gemeenschap zijn, maar een huwelijkscontract dat identiek is aan het huidige wettelijk stelsel (opgesteld destijgd omdat het wettelijk stelsel als vandaag niet bestaande was). Ik beschik niet over een afschrift en kan dus niet citeren, maar het komt neer op een 50%-regeling tussen de echtgenoten met uitzondering van wat via schenkingen, erfenissen, ... is verworven (maar dit is niet van toepassing).

Mocht u alsnog een schatting kunnen maken, mijn dank.

[wolf2]

Dan is het vruchtgebruik dat moeder krijgt 32% waard.

De erfenis is dan:
175000/2 = 87500 onroerend
65000/2 = 32500

Er is, wat de samenstelling van de erfenis betreft, geen verschil tussen roerend en onroerend.

Moeder krijgt daarvan 32%:
28000 onroerend ==> vrijgesteld
10400 roerend; belast aan 3% = 312 eur
Ze geniet echter een vermindering wegens "bescheiden erfdeel": 396 eur.
Totaal moeder = 0 eur (wat ze overhad aan vermindering is 'verloren')

U krijgt daarvan 68%:
* 59500 onroerend; belast aan 9% voor het deel boven 50000 = 855
en aan 3% tot 50000 = 1500
Som onroerend voor U = 2355
* 22100 roerend; aan 3% = 663
Totaal U: 3018.
Geen vermindering voor U.

*************************

Burgerlijk:
sinds het overlijden bezit uw moeder van het huis en van al de rest die van uw ouders was:
de 1/2 in volle eigendom en het vruchtgebruik op de andere helft.
U bezit: de 1/2 in blote eigendom.

Diegene die de blote eigendom krijgt en daar dus niets kan mee doen, is de enige die erfenisrechten moet betalen.

***************************

Ik begrijp dus 1/2 is nalatenschap.
Van het onroerend goed krijg ik de blote eigendom, mijn moeder het vruchtgebruik.

Nee, van het OG krijgt U de 1/2 in blote eigendom. U krijgt wel de blote eigendom van gans de erfenis, maar daar zit maar 1/2 huis in.

Wat met de roerende goederen? ... of komt 1/2 van de nalatenschap (1/4 van het totaal dus) mijn moeder toe?

Dat zou alleen maar zo zijn als er een Gifte tussen Echtgenoten bestond of een Testament.