JuridischForum.be

Is het mijn inbeelding, of vindt men in Belgi? (en ook elders) fraude en diefstal even erg en soms nog erger dan misbruik van kinderen en moord/doodslag?
Er zijn genoeg voorbeelden bekend waarvan ik er enkele uit de actualiteit pluk:

-De correctionele rechtbank van Turnhout heeft woensdag een 33-jarige vrouw uit Herselt veroordeeld tot drie jaar cel, waarvan 30 maanden met uitstel, voor zedenfeiten met minderjarigen.
-Het Antwerpse hof van assisen had woensdagmiddag maar een half uurtje nodig om Bert Marynes (26) tot drie jaar opsluiting te veroordelen voor de poging tot oudermoord op zijn 83-jarige grootmoeder. De kans is bijzonder klein dat de Antwerpenaar, die al twee jaar voorlopig vrij is, nog terug naar de gevangenis moet, aangezien hij al zeventien maanden in voorarrest heeft gezeten.
-De man die NMBS-veiligheidsman Kurt Demets in april 2004 onder een trein duwde in Brussel Centraal, is gisteren veroordeeld tot een celstraf van drie jaar en vier maanden.
-De correctionele rechtbank van Antwerpen heeft de 26-jarige Sukamto M. maandag veroordeeld tot vier jaar cel, waarvan een jaar effectief. De Nederlander van Indonesische origine probeerde afgelopen zomer een 12-jarig meisje in zijn auto te sleuren met de bedoeling om haar te verkrachten. De rechtbank legde hem naast een celstraf ook een contactverbod met minderjarigen op.

Ok, dus drie jaar cel voor poging tot oudermoord, vier ? vijf jaar voor mensenhandel, ??n jaar effectief voor poging tot ontvoering en verkrachting, en slechts drie jaar voor het onder een trein duwen van een politieagent. Zware straffen? Ik vind van niet. Toch zeker niet als je ze vergelijkt met bijvoorbeeld deze:

-Een 43-jarige bediende bij de Mercatorbank schreef jarenlang geld van klanten over naar zijn rekening. Voor het ontvreemden van bijna ??n miljoen euro riskeert hij nu twee jaar cel. Zijn vrouw staat terecht voor heling.
-Zeven beklaagden staan terecht voor grootschalige sigarettensmokkel via de Antwerpse haven. Het kopstuk riskeert acht jaar cel. Zijn kompanen hoorden straffen tegen hen vorderen tot vier jaar.
-De correctionele rechtbank van Tongeren heeft dinsdag een 24-jarige man uit Bilzen wegens een mislukte overval op een nachtwinkel in Bilzen en wegens de diefstal van een wagen bij verstek veroordeeld tot een effectieve gevangenisstraf van drie jaar.
-Het openbaar ministerie vorderde gisteren voor de correctionele rechtbank twee jaar met probatie-uitstel voor J.D. (34) uit Zwevegem. De ,,notoire oplichtster'' gaf verschillende jaren ongedekte cheques uit en haalde geld af onder een valse naam.


Natuurlijk zijn dit slechts enkele voorbeeldjes die maar een zeer sterke condensatie van de feiten zijn. Er kunnen verzachtende of verzwarende omstandigheden zijn, soms gaat het om 'onverbeterlijke' criminelen, misschien tonen sommigen oprecht spijt, en wie weet wat nog allemaal. Merk ook op dat er vaak staat dat een bepaalde straf "gevorderd" wordt en nog niet daadwerkelijk uitgesproken. Maar het kan toch niemand ontgaan dat je in de media vaak verneemt dat celstraffen voor diefstal, afpersing, btw-fraude, e.d. vaak even hoog zijn of hoger dan celstraffen voor mensen die de meest gruwelijke dingen doen die een mens mogelijk kan doen: kindjes verkrachten, moord, ontvoering, enz.

Ook al zijn er verzachtende omstandigheden in het ene geval en verzwarende omstandigheden in het tweede, hoe kan het dat een grootvader die zijn kleinkinderen misbruikt slechts drie jaar krijgt, en iemand die 1 miljoen euro overschrijft op een eigen rekening ook drie jaar???

Mijn vraag aan de mensen die er meer van weten: zijn er geen vaste regeltjes in de aard van "minimum x jaar voor deze feiten", "maximum x jaar voor dat"? Of hebben die dingen vooral te maken met het uurloon van je advocaat?
Natuurlijk kunnen er verzachtende omstandigheden zijn, maar een rechtssysteem moet toch ook een zekere afschrikfunctie hebben? Wat voor signaal wordt er aan de burger gegeven wanneer poging tot ontvoering en verkrachting maar ??n jaar effectief oplevert?

Jan

(sorry, het was geen politieagent die onder een trein viel, maar een veiligheidsman)
Het zijn maar voorbeeldjes h?...

als antwoord op je vraag, heel het strafwetboek (boek II) staat vol met omschrijvingen van alle mogelijke misdaden (bijna toch) en dan daarbij een maximum en minimum straf, ter ori?ntatie

dan worden er vanalle regeltjes toegpast ivm herhaling, wet op de verzachtende omstandigheden, eventuele strafverzwarende omstandighedenen, en dan wordt de straf ge?ndividualiseerd.


voor poging is er ook een hele theorie uitgewerkt

verder moet je altijd voor ogen houden dat het vanuit een objectieve buitenstaander-positie allemaal heel coulant en te zacht lijkt, zelf een straf ondergaan, al is het maar ??n jaar, is andere koek

vraagstelling: wil je criminelen uit de maatschappij verwijderen of ze tot inkeer brengen? das zowat de basis van de filosofie achter strafrecht

Mijn vraag aan de mensen die er meer van weten: zijn er geen vaste regeltjes in de aard van "minimum x jaar voor deze feiten", "maximum x jaar voor dat"? Of hebben die dingen vooral te maken met het uurloon van je advocaat?
Natuurlijk kunnen er verzachtende omstandigheden zijn, maar een rechtssysteem moet toch ook een zekere afschrikfunctie hebben? Wat voor signaal wordt er aan de burger gegeven wanneer poging tot ontvoering en verkrachting maar ??n jaar effectief oplevert?

Jan

Beste Jan(1tem6)

Veel juristen zijn gespecialiseerd in ??n of meerdere materie(s).
Het is evident dat...een Piet van Eeckhaut, Jan Deman of Jef Vermassen een zaak beter zullen bepleiten dan andere juristen, daar is echter de medewerking voor nodig van een heel team.

Ik heb reeds het genoegen gehad om met diverse assisenpleiters te kunnen werken, MAAR na een paar slopende maaaaaaaanden, wil ik daar ook graag voor betaald worden!

als antwoord op je vraag, heel het strafwetboek (boek II) staat vol met omschrijvingen van alle mogelijke misdaden (bijna toch) en dan daarbij een maximum en minimum straf, ter ori?ntatie

Kent U het verschil tussen een misDRIJF en een misDAAD?

Is het mijn inbeelding, of vindt men in Belgi? (en ook elders) fraude en diefstal even erg en soms nog erger dan misbruik van kinderen en moord/doodslag?
Er zijn genoeg voorbeelden bekend waarvan ik er enkele uit de actualiteit pluk:

-De correctionele rechtbank van Turnhout heeft woensdag een 33-jarige vrouw uit Herselt veroordeeld tot drie jaar cel, waarvan 30 maanden met uitstel, voor zedenfeiten met minderjarigen.
-Het Antwerpse hof van assisen had woensdagmiddag maar een half uurtje nodig om Bert Marynes (26) tot drie jaar opsluiting te veroordelen voor de poging tot oudermoord op zijn 83-jarige grootmoeder. De kans is bijzonder klein dat de Antwerpenaar, die al twee jaar voorlopig vrij is, nog terug naar de gevangenis moet, aangezien hij al zeventien maanden in voorarrest heeft gezeten.
-De man die NMBS-veiligheidsman Kurt Demets in april 2004 onder een trein duwde in Brussel Centraal, is gisteren veroordeeld tot een celstraf van drie jaar en vier maanden.
-De correctionele rechtbank van Antwerpen heeft de 26-jarige Sukamto M. maandag veroordeeld tot vier jaar cel, waarvan een jaar effectief. De Nederlander van Indonesische origine probeerde afgelopen zomer een 12-jarig meisje in zijn auto te sleuren met de bedoeling om haar te verkrachten. De rechtbank legde hem naast een celstraf ook een contactverbod met minderjarigen op.

Ok, dus drie jaar cel voor poging tot oudermoord, vier ? vijf jaar voor mensenhandel, ??n jaar effectief voor poging tot ontvoering en verkrachting, en slechts drie jaar voor het onder een trein duwen van een politieagent. Zware straffen? Ik vind van niet. Toch zeker niet als je ze vergelijkt met bijvoorbeeld deze:

-Een 43-jarige bediende bij de Mercatorbank schreef jarenlang geld van klanten over naar zijn rekening. Voor het ontvreemden van bijna ??n miljoen euro riskeert hij nu twee jaar cel. Zijn vrouw staat terecht voor heling.
-Zeven beklaagden staan terecht voor grootschalige sigarettensmokkel via de Antwerpse haven. Het kopstuk riskeert acht jaar cel. Zijn kompanen hoorden straffen tegen hen vorderen tot vier jaar.
-De correctionele rechtbank van Tongeren heeft dinsdag een 24-jarige man uit Bilzen wegens een mislukte overval op een nachtwinkel in Bilzen en wegens de diefstal van een wagen bij verstek veroordeeld tot een effectieve gevangenisstraf van drie jaar.
-Het openbaar ministerie vorderde gisteren voor de correctionele rechtbank twee jaar met probatie-uitstel voor J.D. (34) uit Zwevegem. De ,,notoire oplichtster'' gaf verschillende jaren ongedekte cheques uit en haalde geld af onder een valse naam.


Natuurlijk zijn dit slechts enkele voorbeeldjes die maar een zeer sterke condensatie van de feiten zijn. Er kunnen verzachtende of verzwarende omstandigheden zijn, soms gaat het om 'onverbeterlijke' criminelen, misschien tonen sommigen oprecht spijt, en wie weet wat nog allemaal. Merk ook op dat er vaak staat dat een bepaalde straf "gevorderd" wordt en nog niet daadwerkelijk uitgesproken. Maar het kan toch niemand ontgaan dat je in de media vaak verneemt dat celstraffen voor diefstal, afpersing, btw-fraude, e.d. vaak even hoog zijn of hoger dan celstraffen voor mensen die de meest gruwelijke dingen doen die een mens mogelijk kan doen: kindjes verkrachten, moord, ontvoering, enz.

Ook al zijn er verzachtende omstandigheden in het ene geval en verzwarende omstandigheden in het tweede, hoe kan het dat een grootvader die zijn kleinkinderen misbruikt slechts drie jaar krijgt, en iemand die 1 miljoen euro overschrijft op een eigen rekening ook drie jaar???

Mijn vraag aan de mensen die er meer van weten: zijn er geen vaste regeltjes in de aard van "minimum x jaar voor deze feiten", "maximum x jaar voor dat"? Of hebben die dingen vooral te maken met het uurloon van je advocaat?
Natuurlijk kunnen er verzachtende omstandigheden zijn, maar een rechtssysteem moet toch ook een zekere afschrikfunctie hebben? Wat voor signaal wordt er aan de burger gegeven wanneer poging tot ontvoering en verkrachting maar ??n jaar effectief oplevert?

Jan

Het lijkt inderdaad zo dat er nogal grote verschillen zijn wat de straftoemeting betreft. Dat is echter een prijs die we moeten betalen voor de ruime bevoegdheid die onze strafwetgeving biedt met het oog op een individualisering van de sanctionering.

Al snel gaat men (i.e. de publieke opinie) verklaren dat bepaalde misdrijven door "de rechters" te licht worden bestraft. In het jargon spreekt men hier over "public punitiveness". Wetenschappelijk onderzoek (onder meer het doctoraat van Kristel Beyens van de Vrije Universiteit Brussel) toont evenwel aan dat het publiek over het algemeen onvoldoende ge?nformeerd is over de straftoemetingspraktijk en dat de welwillendheid vanwege de magistratuur systematisch overschat wordt. Zo bleek tijdens verschillende experimenten met rechters en burgers, dat bij het voorleggen en onafhankelijk beoordelen van identieke gevallen, de groep beroepsmagistraten sneller geneigd was tot het opleggen van een gevangenisstraf dan de groep "leken". Over het algemeen vertonen rechters dus een strenger bestraffingspatroon, hoewel ongeveer 70% van de bevolking meent dat rechters te mild straffen!

Conclusie: men schreeuwt al te snel moord en brand zonder over voldoende informatie te beschikken om een zaak correct te beoordelen. De feiten die dagelijks door rechters behandeld worden raken vaak de kern van het menselijke leven en zijn ook meestal even complex: dergelijke kwesties oplossen kan nooit eenvoudig zijn en bijgevolg is er steeds een zekere flou artistique. Maar het is duidelijk dat ook rechters mensen zijn, en zolang we niet beslissen hen door computers te vervangen, moeten we rekening houden met - en respect hebben voor - de negatieve menselijke faculteiten, waaraan we trouwens ook zelf allemaal lijden.

Bjorn.

Conclusie: men schreeuwt al te snel moord en brand zonder over voldoende informatie te beschikken om een zaak correct te beoordelen.
Bjorn.

Struisvogelpolitiek en een eenzijdige tolerante media...het is het is niet aan Jan met de Pet om te oordelen over een (Straf)recht(elijke)zaak op basis van voorgaande!

vraagstelling: wil je criminelen uit de maatschappij verwijderen of ze tot inkeer brengen? das zowat de basis van de filosofie achter strafrecht

Akkoord, maar bevat deze filosofie ook niets over het afschrikeffect van strafrecht? Mijn antwoord op je vraag of ik criminelen wil verwijderen of tot inkeer brengen: allebei! Bovendien, als een crimineel na ??n jaar tot inkeer gekomen is, dan zal dat waarschijnlijk niet veranderen als hij nog twee jaar extra moet zitten. En die extra jaren kunnen dienen als afschrikking voor anderen, en de gemoedsrust (en misschien zelfs stemgedrag) van "Jan met de pet".

Er zijn hier enkele reacties die wijzen op de onwetendheid van het volk, maar strafrecht heeft toch niet enkel met een veroordeelde te maken? Als men het zich kan veroorloven om enkel rekening te houden met het tot inkeer brengen van een veroordeelde en geen rekening houdt met een afschrikeffect, dan leeft men in een utopische wereld. Recent heeft men toch de boetes voor snelheidsovertredingen verhoogd. Verhoogt dit de kans tot inkeer? Ik betwijfel het. Het zal eerder een afschrikeffect hebben wat globaal gezien misschien meer effect heeft. Een moodenaar tot inkeer brengen is heel belangrijk, maar het vermijden van enkele andere moorden door het afschrikeffect is toch minstens zo belangrijk?

Als je het dan hebt over zo'n afschrikeffect m?et je je wel afvragen hoe de bevolking reageert op veroordelingen. Een potenti?le misdadiger zal doorgaans niet vertrouwd zijn met het strafwetboek en zal dezelfde perceptie van de werkelijkheid hebben als "Jan met de pet". Dat zal niemand ontkennen.

Kunnen jullie er in die context niet een beetje inkomen dat de individualisering van straffen niet een beetje te ver gaat, en dat dit ten koste valt van het afschrikken van anderen?

(ps. Bjorn, ik heb het hier niet over te milde straffen in het bijzonder, eerder over een onevenwicht tussen straffen voor verschillende soorten 'misdaden', 'misdrijven', of wat dan ook, in de publieke perceptie. )

Ik dacht dat een straf van minder dan 6 maanden niet moet uitgezeten worden, maar wat als er meer straf uitgesproken is, maar met uitstel? Voorbeeld:

Ercan Ilbay, de man die door het gerecht verantwoordelijk wordt geacht voor de mislukte vakantie van de achtduizend toeristen die in de zomer van 2001 op diverse luchthavens strandden, is vrijdag veroordeeld tot zeventien maanden cel waarvan twaalf maanden met uitstel en 5.500 euro boete.

17-12 = 5 maanden effectief. Moet hij die 5 maanden zitten?

ps. Het tweede bericht hierboven was van mij, niet het vorige.

Kent U het verschil tussen een misDRIJF en een misDAAD?

mijn excuses

Ik dacht dat een straf van minder dan 6 maanden niet moet uitgezeten worden, maar wat als er meer straf uitgesproken is, maar met uitstel? Voorbeeld:

Ercan Ilbay, de man die door het gerecht verantwoordelijk wordt geacht voor de mislukte vakantie van de achtduizend toeristen die in de zomer van 2001 op diverse luchthavens strandden, is vrijdag veroordeeld tot zeventien maanden cel waarvan twaalf maanden met uitstel en 5.500 euro boete.

17-12 = 5 maanden effectief. Moet hij die 5 maanden zitten?

Wat U hier schrijft is theoretisch niet correct. Onder het begrip "korte straf" (die in principe niet uitgevoerd wordt omdat men ervan uit gaat dat de desocialiserende effecten - waaronder familiale stoornissen, verlies van werk, stigmatisering,... - groter zijn dan de te verwachten voordelen) wordt immers verstaan:
-iedere correctionele hoofdgevangenisstraf van vier maanden of minder
-iedere correctionele gevangenisstraf van meer dan vier maanden die met gedeeltelijk uitstel werd uitgesproken zodat het gedeelte van de uit te voeren straf tot vier maanden of minder beperkt is, of die bij genademaatregel tot vier maanden of minder werd gereduceerd.

Het "gunstsysteem" geldt dus in theorie enkel voor gevangenisstraffen korter dan vier maand (of gevangenisstraffen waarvan het effectieve deel vier maand niet overschrijdt). In de praktijk hanteert men voor gevangenisstraffen die de zes maand niet overschrijden (of waarvan het effectieve deel de zes maand niet overschrijdt) echter een regel die op hetzelfde neerkomt. Het parket schort in dergelijke gevallen de uitvoering van de straf op gedurende twee maand om de veroordeelde de mogelijkheid te geven een genadeverzoek in te dienen. Dit genadeverzoek heeft een schorsende werking als het binnen de twee maanden na het in kracht van gwijsde treden van het vonnis of arrest werd ingediend. Van zodra het verzoek tijdig werd ingediend, wordt de uitvoering van de gevangenisstraf dus geschorst tot aan de uitspraak over het genadeverzoek. Concreet krijgt de veroordeelde dan vaak voor twee maanden genade en gaat het OM voor de overige vier maanden niet over tot uitvoering van de straf (men laat de straf dus verjaren).

Overigens geldt dit systeem niet voor iedereen, noch voor elk misdrijf:
-personen die in de loop van de laatste vijf jaar reeds een effectieve straf van twee maand (bij samenloop vier maand) of meer hebben ondergaan en vreemdelingen zonder vaste verblijfplaats in Belgi? komen niet in aanmerking voor de niet-uitvoering van de korte gevangenisstraf;
-ook wie veroordeeld wordt voor vervalsing en bedrog, voor familieverlating, openbare dronkenschap, onopzettelijke slagen en verwondingen of onopzettelijke doding n.a.v. een verkeersongeval, dronkenschap achter het stuur of vluchtmisdrijf komt niet in aanmerking voor deze gunst.

Kortom: Ercan Ilbay zal hoogstwaarschijnlijk zijn straf niet uitzitten want hij zal beroep kunnen doen op een combinatie van genade (voor ??n maand) en de niet-uitvoering van korte gevangenisstraf voor de overige vier maanden.

Wat het grote verschil betreft in straffen onderling: daarmee ga ik akkoord. Er is inderdaad veel dispariteit maar men denkt eraan om op dit gebied ??n en ander te ondernemen.

In Nederland werkt men bijvoorbeeld al met "rekwireerrichtlijnen" die nationaal gelden voor het OM (zodat de vorderingen op ??n lijn zitten) en denkt men eraan "straftoemetingsrichtlijnen" voor rechters in te voeren.

In Belgi? staan we zo ver nog niet. Er zijn geen bindende rekwireerrichtlijnen (hoewel bepaalde parketten, zoals het Antwerpse, wel men richtlijnen werken voor hun parketmagistraten) en er zijn ook nog geen straftoemetingsrichtlijnen. Maar we nemen wel een groeiende bereidheid waar om erover na te denken. D? hamvraag is natuurlijk wie deze richtlijnen moet opstellen. Gelet op de grondwettelijk verankerde onafhankelijkheid van de rechters is het niet evident dat het parlement deze taak op zich zou nemen.

Overigens heeft wetenschappelijk onderzoek uitgewezen dat dergelijke richtlijnen niet altijd meer gelijkheid brengen. Systemen zoals in de Verenigde Staten, waar men met "mandatory sentences" (vaste straffen) en straftoemetingsrichtlijnen (bijvoorbeeld de bekende "Minnesota Sentencing Guidelines") werkt, hebben als nadeel dat de discretionaire bevoegdheid die voorheen te situeren was op het niveau van de rechter, verschuift naar eerdere niveaus zoals dat van het OM en de politie. Met andere woorden: meer ongelijkheid!

Samengevat: als we werkelijk iets willen doen aan de verscheidenheid in strafrechtsuitspraken, dan moet het hele systeem aangepakt worden. Men moet zowel op het niveau van politie, OM, strafrechters en uitvoering van straffen maatregelen nemen. De vraag is maar wie deze taak k?n en m?g op zich nemen en of een dergelijke artifici?le gelijkheid mogelijk is in zaken die de menselijke natuur raken en zo concreet zijn dat ze meestal niet op een zelfde manier behandeld kunnen worden.

Bjorn.

Een heel gepast en interessant antwoord! Bedankt Bjorn!

Wat de korte gevangenisstraf betreft, nog het volgende. Uit de Federale Beleidsverklaring van 12 oktober 2004 volgt dat men zeer goed beseft dat korte gevangenisstraffen sedert lang niet meer uitgevoerd worden wegens plaatsgebrek. Daarom zal de regering in de toekomst wellicht een voorstel indienen om straffen onder de zes maanden systematisch te vervangen door een geldboete of door een werkstraf.

Er is dus beweging...

Bjorn.

Verdikke Bjorn, leuke post !