Eén van mijn leerlingen is dit schooljaar helaas zijn enig overgebleven ouder verloren. Hij heeft niet altijd bij zijn ouder gewoond, hij heeft jaren in leefgroepen gewoond en dit schooljaar is hij van de rechter verplicht op internaat moeten gaan. In het weekend en de vakanties mocht hij naar zijn ouder maar die is in het begin van het schooljaar plots overleden. Mijn leerling heeft enkel nog een half-zus van begin 20 waar hij niet bij kan wonen. Ze heeft het druk met haar eigen (studenten)leven en heeft zelden contact met hem. Mijn leerling is dan naar een instelling moeten verhuizen waar hij in een project begeleid wonen zit, ondanks dat hij nog vrij jong is. (Hij is daar binnen gekomen als 16- jarige.)
In het afgelopen half jaar heb ik mijn leerling bijgestaan en geprobeerd financieel en emotioneel te ondersteunen. De jongen ligt mij intussen nauw aan het hart en ik had graag meer voor hem gedaan maar dat mag vaak niet omdat ik geen familie of voogd ben. Enkele maanden geleden stelde ik hem voor om zijn voogd te worden. Men had gezocht naar (verre) familieleden die dat konden en wilden worden en niemand gevonden. Uiteindelijk zou het dan een advocaat worden. Mijn leerling had mijn aanbod eerst afgeslagen om twee redenen: "Als u mij beter leert kennen, wil u misschien niets meer met mij te maken hebben." en "Als ik mij aan u ga hechten en er gebeurt iets met u, dan ben ik weer een ouder kwijt en dat kan ik niet aan." Nadat hij meer en meer in ons gezin betrokken raakte en ons beter leerde kennen, durfde hij het toch en vroeg hij mij of ik wel zijn voogd wou worden.
Ik heb dit via zijn consulente aangevraagd en zij is thuis op gesprek geweest. Ze zei dat ze mijn kandidaatstelling zou doorgeven aan de rechter en dat ik verder niets meer hoefde te doen. Ze liet ook vallen dat de halfzus ongeschikt bevonden was om voogd te zijn, maar door wie, dat weet ik niet. Was dat haar mening of had de rechter dat al beslist toen ze nog op zoek waren naar familieleden die de voogdij konden opnemen? De consulente zei ook dat ze nooit had meegemaakt dat iemand buiten de familie - iemand zoals een leerkracht dus - aanbood om voogd te zijn van een kind. Dat vond ik wel raar en ik kreeg in het begin van het gesprek ook de indruk dat ze dat precies liever niet had. Ze vroeg me verschillende keren wat er de meerwaarde van zou zijn als ik zijn voogd zou worden. Uiteindelijk vroeg ik haar of het haar een probleem leek en toen zei ze dat zij daar niet over besliste maar gewoon alles doorgaf aan de rechter. Vanaf dan verliep het gesprek ook gemoedelijker. Dat was eind februari. Eind maart kreeg mijn leerling bericht van de rechtbank dat hij half mei gehoord zou worden in verband met de voogdij. Ik heb zelf nooit een uitnodiging gehad.
Enkele dagen voor hij naar de rechter zou gaan, hadden we een overleg met zijn begeleiding, de consulente en zijn halfzus omdat ik intussen een traject pleegzorg gestart was met mijn leerling. Ik zag de halfzus voor het eerst op het overleg. (Ik had eerder enkele keren contact proberen op te nemen maar ze nam de telefoon nooit op en reageerde op berichten enkel met de mededeling dat ze zou terugbellen - wat ze dan niet deed.) De halfzus werd erg emotioneel toen ze vernam dat ik mogelijk voogd zou worden. Ze begon te huilen, vroeg waarom zij niet gevraagd was om voogd te worden, ze zei dat ze boos was en is zelfs even het lokaal uitgestormd. Ik zag dat mijn leerling het hier heel moeilijk mee had en hij sprak uit dat hij ook graag zijn halfzus als voogd had gehad maar dat hij haar niet wou lastig vallen omdat ze het zo druk had. De andere volwassenen lieten hem meteen weten dat hij haar mócht lastig vallen, dat het zelfs geen lastig vallen was enz. Omdat ik me niet wou opdringen als voogd als hij echt liever zijn halfzus had, heb ik gezegd dat hij dit tegen de rechter kon zeggen als hij dat wou. Hij heeft dit intussen gedaan, bijna een maand geleden. Zijn halfzus en begeleiding waren er ook bij. Ik had hem nog voorgesteld om mij als tweede voogd te nemen. Zijn zus zou dan zijn financiën beheren en de belangrijke beslissingen nemen maar dan zou ik tenminste nog voor hem kunnen zorgen (kledij kopen, afspraak maken bij de tandarts, enz.). Hij vond het fijn dat ik dit voorstelde maar ik heb er niets meer over gehoord, dus dit voorstel is wellicht niet tot bij de rechter geraakt.
Intussen hoort hij weer net zo weinig van zijn halfzus als daarvoor en ik heb onlangs vernomen dat haar nieuwe vriend drugs gebruikt en zij dat in het verleden ook gedaan heeft en mogelijk hervallen is. Nog los daarvan lijkt ze nog steeds helemaal geen tijd te hebben voor haar half-broer. Ze heeft hem op belangrijke momenten - zoals zijn verhuis naar de instelling - last minute laten zitten. Hij heeft toen mijn hulp ingeroepen. Maar ook op andere (emotioneel) belangrijke momenten is ze er niet en kan hij wel bij mij terecht. Ik vind het erg jammer dat het zo gelopen is, temeer omdat mijn leerling en ik zelfs al het traject pleegzorg gestart waren. Maar sinds haar uitbarsting op het overleg, is ook dat uiteindelijk voorzichtig afgeblazen door mijn leerling. En wat mij nog meer zorgen baart, is dat hij sinds kort met enkele jongens rondzwerft in de stad. De jongens zijn al ruiten gaan ingooien in een verlaten gebouw en hebben daar zelfs brand gesticht. Ze gaan nog naar school maar slechts op papier, met andere woorden: ze spijbelen bijna het hele jaar door. Mijn leerling zegt dat hij niet mee doet aan de vandalenstreken maar hij was er wel bij, en hoe lang zal het nog duren voor hij wel meedoet? De vorige vijf maanden hield hij zich niet met deze jongeren bezig, sinds een paar weken wel. De vorige vijf maanden zijn zijn punten en zijn gedrag op school spectaculair verbeterd, de laatste tijd botst hij weer met leerkrachten die hem nochtans erg mogen.
Ik weet niet of er nog iets is dat ik kan doen. Ik kan me niet opdringen en moet mijn leerling zijn wensen respecteren, maar tegelijk denk ik dat ze zijn ingegeven door schuldgevoel naar zijn enig overgebleven familielid en dat het niet in zijn belang is om een voogd te hebben die amper contact met hem heeft. Ondertussen loop ik me ook de hele tijd af te vragen of ik sowieso in aanmerking zou gekomen zijn als voogd aangezien ik geen uitnodiging kreeg van de rechtbank. Had ik wel nog iets anders moeten doen en niet moeten wachten op een uitnodiging, zoals de consulente zei? En zo ja: wat dan? Ik vraag me ook af hoe het kan dat de half-zus eerst ongeschikt bevonden wordt en nu wel als kandidate voor de voogdij naar de rechter is mogen gaan. Hoe gaat dat eigenlijk in zijn werk, hoe wordt er bepaald wie de voogd wordt en wat had ik eventueel beter anders gedaan?
Bedankt als je mijn relaas gelezen hebt, raad en inzichten worden gewaardeerd..