JuridischForum.be

Hallo,

Wat kan ik doen als er van mij een foto werd getrokken in een privéruimte, zonder dat ik daar toestemming voor heb gegeven en op meermaals verzoek van dat niet te doen??

Alvast bedankt!

Geen schending van privacy, maar van portretrecht. Zowel het maken als het gebruiken van een afbeelding (foto) zonder toelating is niet toegestaan.
U zal op basis van artikel 10 auteursrechtenwet een zaak moeten starten voor de rechtbank. Gezien de gespecialiseerde materie zou een advocaat hier wel interessant zijn.

bedankt voor uw antwoord!!

Portretrecht geeft me dunkt geen uitsluitsel over het maken van de foto, enkel over het afbeelden ervan. Staat er ergens effectief in de wetgeving dat je geen foto mag nemen zonder toestemming?

Ter aanvulling (en correctie van mijn vorige post), de auteurswet beperkt enkel het gebruik van de foto's (nl verspreiding en publicatie). Voor de privacywetgeving valt het maken van foto's onder het verzamelen en verwerken van persoonlijke gegevens, en hieruit volgt dat het nemen van een gerichte foto (foto waarbij duidelijk 1 of meer personen het onderwerp zijn) niet mag zonder toestemming. Niet-gerichte foto's mogen wel, maar voor verspreiding of publicatie is de auteurswet van toepassing, die als beperking oplegt dat het onderwerp niet een persoon (of personen) mag zijn, en eventuele personen op de foto eerder toevallig op de foto staan.
Voorbeeld: een groepsfoto tijdens een activiteit maken mag zonder toestemming (niet-gerichte foto), maar gebruik mag niet zonder toestemming (onderwerp zijn alle personen van de groep).

De basis van de regelgeving rond het portretrecht is te vinden in de Wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en naburige rechten.

Bij een portret gaat het altijd om een afbeelding. Een beschrijving van iemands uiterlijk in woorden valt er niet onder. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een portret gemaakt in opdracht van de geportretteerde en een portret niet gemaakt in opdracht van de geportretteerde.

Is er sprake van een opdracht, dan heeft de geportretteerde in ieder geval het recht zelf het portret te verveelvoudigen en mag openbaarmaking alleen plaatsvinden met toestemming van de geportretteerde. Best is te werken met een schriftelijke toestemming. Het portretrecht blijft tot twintig jaar na de dood van de geportretteerde in stand. Het is alleen uit te oefenen door de directe rechthebbenden. Als het een afbeelding is met daarop meerdere personen, dan is voor openbaarmaking van die afbeelding toestemming nodig van al die personen.

Is er geen sprake van een opdracht, dan kan de geportretteerde zich alleen tegen openbaarmaking verzetten als hij daarbij een redelijk belang heeft. Bijvoorbeeld uit privacy-overwegingen of het belang om niet publiekelijk belachelijk gemaakt te worden.Als de wijze van afbeelding schadelijk kan zijn voor de geportretteerde kan hij zich eveneens tegen openbaarmaking verzetten. Hierbij wordt afgewogen welk belang zwaarder weegt: het recht op privacy of het recht op vrije meningsuiting.

Ook commerciële belangen tellen mee. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan om het portret te gebruiken voor reclame als hiervoor geen toestemming is gegeven. Dit geldt niet alleen voor bekende persoonlijkheden, maar voor iedereen...

Overzichtsfoto's die gemaakt zijn op het publieke domein of tijdens publieke manifestaties (bv. activiteiten, festivals, fuiven, ...) worden niet als een overtreding van het portretrecht beschouwd, tenzij ze duidelijk op één of enkele personen focussen. Maar zelfs dan kan iemand die zich herkent op de foto en daar niet mee akkoord is zich beroepen op zijn recht op privacy om te eisen dat de foto in kwestie niet langer gebruikt wordt en vernietigd wordt.

Wanneer het gaat om minderjarigen, is de toestemming van hun wettelijke vertegenwoordigers (ouders of voogd) nodig. Minderjarigen kunnen immers volgens de wet geen (al dan niet stilzwijgende) toestemming geven over het gebruik van hun foto. Als de minderjarige de 'ouderdom van het oordeel des onderscheid' heeft bereikt, moeten de ouders of voogd nog steeds samen met de minderjarige de toestemming geven. Ook dit kan stilzwijgend gebeuren, maar de vraag is natuurlijk hoe je aantoont dat ouders van andere kinderen weten dat er foto’s van hun kinderen gemaakt worden.

'De auteur of de eigenaar van een portret dan wel enige andere persoon die een portret bezit of voorhandenheeft, heeft niet het recht het te reproduceren of aan het publiek mede te delen zonder toestemming van de geportretteerde of, gedurende twintig jaar na diens overlijden, zonder toestemming van zijn rechtverkrijgenden.' (Wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en naburige rechten, artikel 10).

Wie het portretrecht schendt en foto's zonder toestemming publiceert waardoor de privacy van de geportretteerde geschonden wordt, of hij belachelijk wordt gemaakt of schade loopt, kan aansprakelijk gesteld worden om een schadevergoeding te betalen. Hierbij zijn de algemene principes van de burgerlijke aansprakelijkheid van toepassing (art. 1382 en 1383 van het Burgerlijk Wetboek).
Contactgegevens van de bevoegde overheid

FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie
Reguliering en Organisatie van de Markt - Dienst voor de Intellectuele Eigendom

North Gate III, Koning Albert II-laan 16 - 1000 Brussel

tel.: 02/277.76.94 of 02/277.52.88 - fax.: 2/277.52.62 - e-mail: piie_dir [at] economie [dot] fgov [dot] be

Mijn antwoord is samengesteld met de gegevens gevonden op de site van de privacycommissie. Altijd leuk als verschillende overheidsdiensten elkaar tegenspreken.