https://justitie.belgium.be/nl/themas_e ... se_adoptie
Vraag 1 hebt u het kind ooit erkend? Indien niet erkend zal het zeer moeilijk worden om wat dan ook te vragen.
Vraag 2 was het een volle adoptie of een gewone? Bij volle adoptie worden wettelijk alle banden met de biologische familie doorgeknipt ... die er al niet zijn indien geen erkenning.
A) Volle adoptie:
De adoptie door de echtgeno(o)t(e) van verschillend geslacht van de ouder noemt men een stiefouderadoptie. Men kan hier kiezen voor een volle of “gewone” stiefouderadoptie. Deze twee vormen van adoptie verschillen o.a. hierin dat bij de gewone adoptie de banden met de oorspronkelijke familie niet worden doorgeknipt, terwijl dit bij de volle adoptie wel het geval is. De geadopteerde (uw kind) zal bij beide soorten adoptie gelijkgesteld worden met kinderen die een gewone (oorspronkelijke) afstammingsband hebben met hun ouder. Bij de volle adoptie zal men echter bovendien volwaardige verwantschapsbanden verkrijgen met de verwanten van de adoptant (Dit zou bijvoorbeeld betekenen dat de ouders van uw vriend, de grootouders worden van uw kind.). Kort samengevat is de volle adoptie dus een verdergaande vorm van adoptie in vergelijking met de “gewone” adoptie.
In de eerste plaats is er dus de volle stiefouderadoptie. Deze volle adoptie heeft dus tot gevolg dat het geadopteerde kind alle banden verliest met zijn oorspronkelijke familie. Bij stiefouderadoptie (Hiervoor zou u moeten wachten met adoptie totdat u met uw vriend getrouwd bent.) is er weliswaar discussie of die afstammingsband enkel tenietgaat t.o.v. de ouder van hetzelfde geslacht als de adoptant (de verwekker van uw kind) of t.o.v. beide ouders. Sommigen stellen dat bij een volle stiefouderadoptie beide ouders hun band met het kind verliezen, zodat ook de ouder – echtgeno(o)t(e) van de adoptant (u dus) – zijn/haar kind moet adopteren opdat deze het ouderlijk gezag zou kunnen behouden. Het verlies van het gezag over uw kind kan verregaande gevolgen met zich meebrengen indien jullie (u en uw vriend) ooit uit elkaar zouden gaan (Er zou u dan bijvoorbeeld omgangsrecht met uw kind kunnen worden ontnomen.). Andere rechtspraak en rechtsleer is van oordeel dat deze (bijkomende) adoptie door de oorspronkelijke ouder niet noodzakelijk is opdat deze ouder het ouderlijk gezag zou blijven behouden na de adoptie. Hoewel het Grondwettelijk Hof in een arrest van 6 november 1997 (nr. 67/97) stelde dat de eerste toepassing een schending inhoudt van artikel 10 en 11 van de Grondwet en niet dient te worden toegepast als artikel 370 §1, lid 2 B.W. op deze wijze wordt geïnterpreteerd blijft er grote onduidelijkheid bestaan hieromtrent.
Indien u nog niet getrouwd bent met uw vriend op het ogenblik van de adoptie spreekt men over “adoptie door de ongehuwde partner van de ouder”. Ook in dit geval is er discussie of de volle adoptie het verlies van het ouderlijk gezag van de oorspronkelijke ouder betekent. Sommige rechtsleer is van oordeel dat de oorspronkelijke ouder het ouderlijk gezag behoudt, terwijl anderen stellen dat men dit verliest bij volle adoptie door de partner van de ouder. Op 3 mei 2000 heeft het Grondwettelijk Hof geoordeeld dat ook in dit geval een schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet aanwezig is. Bijgevolg moet ook in het geval de adoptant (uw partner) en de ouder nog niet getrouwd zijn artikel 370 §1, lid 2 B.W. buiten spel worden gelaten, zodat de oorspronkelijke ouder (u) het ouderlijk gezag samen zal uitoefenen met de adoptant en niet tot adoptie dient over te gaan.
Hoewel men sinds de arresten van het Grondwettelijk Hof van oordeel is dat de ouder zijn/haar kind niet mee moet adopteren bij de volle adoptie van de stiefouder, is er toch sprake van onzekerheid hieromtrent.
Bovendien wordt volle adoptie vaak niet gehomologeerd omdat ze strijdig is met het belang van het kind. Het doorsnijden van alle oorspronkelijke familiale banden is immers zeer verregaand. In uw geval is dit echter mogelijk niet van toepassing omdat er gewoonweg geen afstammingsbanden aanwezig zijn langs vaderszijde. Toch raad ik u deze volle adoptie niet aan wegens te veel onzekerheid omtrent de gevolgen.
B) “Gewone” adoptie:
Een tweede mogelijkheid is de “gewone” adoptie van uw kind door uw partner. Wanneer de volle stiefouderadoptie geweigerd wordt, biedt deze vorm van adoptie vaak wel een uitweg. Zoals hierboven reeds vermeld heeft de “gewone” adoptie gelijkaardige gevolgen als de volle adoptie, maar zijn deze minder verregaand. Een “gewone” adoptie is voordeliger wanneer u reeds getrouwd bent. In dat geval behoudt u immers het ouderlijk gezag volgens artikel 361 §2 B.W. Indien u niet getrouwd bent zal net zoals bij de volle adoptie de kans bestaan dat u uw ouderlijk gezag kwijtraakt aan uw partner. Echter ook hier heeft het Grondwettelijk Hof in haar arrest van 28 november 2001 (nr.154/2001) gesteld dat er een schending is van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Bijgevolg dient volgens het Hof ook wettelijk samenwonende ouder het ouderlijk gezag te kunnen behouden samen met de adoptant (op voorwaarde dat deze van een verschillend geslacht zijn).
Hoewel de voorwaarden van adoptie in uw geval vervuld lijken op het eerste zicht raad ik u aan om eerst te trouwen en bovendien voor een “gewone” adoptie te kiezen indien u absoluut voor adoptie wil gaan. Het is immers duidelijk dat er in de andere gevallen veel onzekerheid bestaat over het lot van uw ouderlijk gezag.
2. Erkenning
De beste oplossing is volgens mij echter te vinden in de erkenning. Aangezien uw kind niet werd erkend door de biologische vader, bestaat deze mogelijkheid nog voor uw partner. Deze procedure verloopt een stuk eenvoudiger en brengt bovendien niet zoveel onzekerheid met zich mee als de adoptiemogelijkheden die ik hierboven reeds heb besproken.
De erkenning brengt een oorspronkelijke afstammingsband tot stand tussen uw partner en uw kind. Bovendien heeft de erkenning terugwerkende kracht, zodat juridisch gezien uw partner altijd de vader van uw kind is geweest. Uw partner moet hiervoor niet bewijzen dat hij de biologische vader is van het kind (wat ook niet het geval is). Hij dient enkel uw instemming hiervoor te krijgen. Deze erkenning gebeurt in een authentieke akte. U kan kiezen om dit ofwel bij de burgerlijke stand te doen ofwel bij de notaris.
De erkenning die uw partner zal doen wordt een “leugenachtige erkenning” genoemd aangezien hij niet de biologische vader is. Deze “leugenachtige erkenningen” worden beschermd wanneer er een overeenstemmend bezit van staat. Bezit van staat blijkt onder andere uit het feit dat uw partner uw kind steeds heeft behandeld als zijn kind, dat hij steeds mee heeft voorzien in het onderhoud en opvoeding van uw kind, dat uw kind uw partner steeds heeft behandeld als zijn vader en uw omgeving en familie ook steeds uw partner heeft beschouwd als vader van uw kind. Als dit het geval is (wat zo lijkt te zijn in uw omstandigheden) wordt deze erkenning beschermd, wat betekent dat nooit iemand deze erkenning kan betwisten, ook de biologische vader niet.